“Siyosatnoma” Essay

2.17 O’n yettinchi fasl

(PODSHOH HAZRATLARINI NADMLARI VA YAQIN KISHILARI HAQIDA)
Podshohning shoista nadimlari bo’lishi lozim bir shartdir. Lekin ularni shoh oldiga ochiq va oydin kirib chiqishlari yaxshimas. Ulug’lar, atrofdagi mo’tabar kishilar, lashkarboshilar oldiga kirib chiqishlari, ularga bepisand bo’lishlari ham podshoh hashamatiga ziyon keltiradi. Kasbi va amali bor kishi nadimlikka tayinlanmaydi, ammo biror kimsaga nadimlik mansabi berilgan bo’lsa, unga boshqa amal berilmaydi. Chunki podshoh oldida bo’lgan huquq va martabasidan foydalangan holda sitam qiladigan, odamlarga azob beradigan bo’lishi mumkin. Nadimdan bir qancha foyda bor. Birinchisi, u podshohning ulfatidir. Ikkinchidan, kecha-yu Kunduz u podshoh bilan bo’ladi. Xudo ko’rsatmasin-u, mabodo, podshohga biror narsa bo’lsa, u jonini qalqon qilishi kerak. Nadim jahon kezgan, ko’pni ko’rgan, ulug’lar xizmatini qilgan kishi bo’lsa, yanda yaxshoroqdir. Kishilar podshoh odamlarini, uning xushfe’lligi, xushtab, neksiyratekanligini, qilmishlari yoqimli yoki yoqimsizligini nadimlaridan qiyos qilib, bilib olaveradilar va bu haqiqatda ham shundaydir. G’azna sultoni Mahmud xizmatida yigirma Nadim bo’lgan ekan. Ularga esa bu rusm somoniylardan o’tgan.