Sinf: VII 1 dars Sana: Fan: Geometriya. Mavzu: Geometriyaning vujudga kelish tarixi. Geometrik shakllar va jismlar. Eng sodda geometrik shakllar. Nuqta, to`g`­ri chiziq va tekislik. Darsning maqsadi

Darsning rejasi;
1. Tashkiliy qism. (2 daqiqa)
2. O`tilgan mavzuni takrorlash. ( xotirani sinash 12 daqiqa)
3. Yangi mavzuni bayoni. (10 daqiqa)
4. Mavzuni mustahkamlash (15 daqiqa)
5. O`quvchilarni baholash . (4 daqiqa)
6. Uyga vazifa. (2 daqiqa)
Darsning borishi:
1.Tashkiliy qism.
Salomlashish.
Davomatni aniqlash.
Rag`bat uchun 3 xil gul tasvirlaridan foydalaniladi..
Besh yulduz ichida atir gul - “5”ball.
To`rtburchak ichida lola gul - “4”ball
Uchburchak ichida chinni gul - “3”ball
2. O`tgan mavzuni takrorlash va uyga vazifani so`rash.
O`tilgan mavzular bo`yicha savollar berib, o`quvchilarni baholayman.
1.Burchak bissektrisasi deb nimaga aytiladi?
2. Burchaklarni qanday taqqoslaymiz?
3. Burchaklarni qanday o`lchaymiz?
4. Transportirdan qanday foydalanamiz?
5. Qo`shni burchak deb nimaga aytiladi?
6. Vertikal burchak deb nimaga aytiladi?
7. Teorema va aksioma deb nimaga aytiladi?
3.Yangi mavzuni bayon qilish.
To‘g‘ri chiziqning ixtiyoriy nuqtasidan unga yagona perpendikular to‘g‘ri chiziq o‘tkazish mumkin.
Isbot. Aytaylik, AB to‘g‘ri chiziq va undagi O nuqta berilgan bo‘lsin (2-rasm). Ma’lumki, OB nurga uchi O nuqtada bo‘lgan, 90° li COB burchak qo‘yish mumkin. Xuddi shu CO to‘g‘ri chiziq AB to‘g‘ri chiziqqa perpendikular to‘g‘ri chiziq bo‘ladi.
Endi bu to‘g‘ri chiziqning yagona ekanligini isbotlaylik. Teskarisini faraz qilamiz, ya’ni O nuqtadan o‘tuvchi, berilgan AB to‘g‘ri chiziqqa perpendikular bo‘lgan yana bitta DO to‘g‘ri chiziq mavjud bo‘lsin. U holda, DOB va COB burchaklarning har biri 90° li bo`lib, OB nurga qo‘yilgan burchaklar bo`lib qoladi. Lekin, OB nurga muayyan gradus o‘lchovga ega yagona burchak qo‘yish mumkinligi haqidagi aksiomaga ko‘ra bunday bo‘lishi mumkin emas.
Demak, AB to‘g‘ri chiziqqa A nuqtadan faqat bitta perpendikular to‘g‘ri chiziq o‘tkazish mumkin ekan. Teorema isbotlandi.
To‘g‘ri chiziqqa perpendikular o‘tkazishning amaliy yo‘riqlari:
1-usul. Transportir yordamida
2-usul. To‘g‘ri burchakli chizg‘ich yordamida.