Sine ira et studio

H10 (3) – PLINIUS Epistulae 9.36 > EP. 9.36 (p.126, rr. 6 – 11); A. Vanaf het eerste uur van de dag (2)

Cogito, si quid in manibus^488, cogito^489 ad verbum^490 scribenti^491 emendantique similis, nunc pauciora nunc plura, ut vel difficile vel facile^492 componi tenerive^493 potuerunt. Notarium voco^494 et die admisso^495, 10 quae^496 formaveram, dicto; abit rursusque revocatur rursusque dimittitur.

Ik denk erover na, als ik iets onder handen heb, ik denk erover na net alsof ik woord voor woord schrijf en verbeter, nu eens minder, dan weer meer, al naar gelang ze of moeilijk of makkelijk konden worden uitgewerkt of onthouden. Ik roep mijn secretaris en, nadat het daglicht is toegelaten, dicteer ik wat ik uitgedacht had; hij gaat weg en wordt weer teruggeroepen en wordt weer weggestuurd.

H10 (3) – PLINIUS Epistulae 9.36 (3) > EP. 9.36 (p.128, rr. 1 – 8); B. Vanaf het vierde of vijfde uur (1)

1 Ubi hora quarta vel quinta ^est (neque enim certum dimensumque tempus^497 ^est), ut dies suasit^498, in xystum me vel cryptoporticum^499 confero, reliqua meditor et dicto. Vehiculum ascendo. Ibi quoque idem ^ago, quod ambulans aut iacens^500 ^ago; durat intentio 5 mutatione ipsa^501 refecta. Paulum redormio, dein ambulo, mox orationem Graecam Latinamve clare et intente non tam vocis causa, quam stomachi ^causa, lego^502; pariter tamen et illa^503 firmatur. Iterum ambulo, ungor, exerceor, lavor^504.

Zodra het het vierde of vijfde uur is (want mijn tijd is/ligt niet vast en afgemeten), zoals het weer het aanraadde, begeef ik mij naar het terras of de cryptoporticus, denk na over de rest en dicteer (het). Ik klim op een wagen. Ook daar doe ik hetzelfde als wat ik doe al wandelend of liggend; mijn concentratie blijft, verfrist juist door de afwisseling. Ik ga opnieuw een beetje slapen, daarna wandel ik, snel daarna lees ik hardop luid en aandachtig een Griekse of Latijnse redevoering, niet zozeer vanwege mijn stem, als vanwege mijn maag; evenzeer/tegelijkertijd wordt echter ook die versterkt. Opnieuw wandel ik, laat ik me met olie insmeren, doe lichaamsoefeningen, neem een bad.