Сифат менежменти маърузалар матни

Такрорлаш учун назорат саволлари 
1. Стандартлаштиришнинг мазмуни ва моҳияти нимадан иборат? 
2. Стандартлаштиришни маҳсулот сифати ва рақобатбардошлигига 
қандай таъсир этади? 
3. Стандартлаштириш натижасида иқтисодиѐт самарадорлигининг 
ўзгариши нимада кўринади? 
4. Иқтисодиѐтда стандартлаштиришнинг вазифаси нима? 
5. Стандартлаштириш ишларини ташкил этишни ѐритиб беринг? 
6. Стандартлаштириш соҳасидаги халқаро ҳамкорлик нима беради? 
7. Метрологик таъминот нима? 
8. Маҳсулот сифатининг метрологик таъминот билан боғлиқ 
масалаларига нималар киради? 
6-МАЪРУЗА. МАҲСУЛОТ СИФАТИНИ БОШҚАРИШ ЖАРАЁНЛАРИ 
ВА УНИНГ ТУЗИЛИШИ 

---

55 
РЕЖА 
1. Умумий менежмент ва сифат менежменти 
2. Сифат тўри 
3. Дѐминг цикли 
 
Таянч иборалар: умумий менежмент, сифат менежменти, 
назоратга асосланган сифат, сифатли товар, сифат ҳалқаси, 
маркетинг, режалаштириш, лойиҳалаштириш, ҳарид, ишлаб чиқариш, 
техник хизматлар, утилизация, Дѐминг цикли, PDCA.
1. Умумий менежмент ва сифат менежменти 
Маҳсулот сифати ( янгилик, техника даражаси, нуқсонлар йўқлиги, 
фойдаланишда ишончлилиги, мустахкамлиги ) бозорни ушлаб қолиш 
ва эггаллаш рақобат курашида муҳим воситадир. 
Талабни қондириш – меркетингнинг бош муаммосидир. 
Истеъмолчилар ҳимоячилари сотилаѐтган товарлар яхши эмаслигидан 
шикоят қиладилар. 
70-йилларда ривожланган мамлакатларда бўлиб утган инфляция 
аҳолини сотиб олинаѐтган товарлар сифатига эътибор беришни талаб 
килди. Шунинг билан биргаликда чет эл мамлакатларида рақобат
кучайиб кетди. Осиѐнинг янги давлатлари Америка бозорларини 
эгаллаш учун сифат масаласини бош вазифа килиб белгилади. 
Шунингдек америкаликлар ҳам яхши сифатли товарлар ишлаб 
чиқара бошлади. Сифат хакида гамхурлик килаѐтган фирма 
тармоқларнинг ўртача даражасидан юқори фойда ола бошлади. 
Шунинг учун кўплаб фирмалар сифатли маҳсулот чиқара бошлади. 
Сифат менежменти маҳсулот ривожланишнинг ҳар бир босқичида
сифат хакида кайгуришини англатади, аввал сифат билан маълум 
ходимлар шуғулланар эди. Бугун эса сифат учун бош бошқарувчилар 
жавоб беради. 
Сифат ҳар бир лойиҳа ва ҳар бир жараѐннинг асоси бўлиши керак. 
Унга фақат назорат орқали эришиб бўлмайди. Асосий эътибор
назоратга каратилган сифатни бошқариш – бу сифатни
бошқаришнинг эски услубидир. Бошқаришнинг асосида хатолар 
такрорланишини олдини олиш ѐтади. 
Сифатни 
комплекс 
бошқаришнинг 
мохияти 
сифатни
бошқаришдан ва ҳар бир янги маҳсулотни ишлаб чиқаришда сифатни
таъминлашдан иборат . Сифатни бошқаришни татбик қилиш ва 
амалга оширишда Япония фирмалари «энг аввало сифат» тамойили 
бўйича рахбарлик қилади. 
Сифатни таъминлаш деб, истеъмол талабларини тула қондириш, 
ундан узок вақт фойдаланиш ва истеъмолчи сифатини кафолатлашга 
айтилади. Сифатни таъминлаш тайѐрловчи ва буюртмачи орасида 

---

56 
шартномани эслатади. Сифатни самарали таъминлаш учун юқори
рахбарлик қуйидаги бўлимларни: илмий тадкикот, режалаштириш, 
ихтирочилик, ишлаб чиқариш, сотиш ва хизмат кўрсатишларни ўз 
ичига олган каттик сиѐсатни белгилаш керак. 
Японияда сифатни таъминлаш қуйидаги йўналишлар бўйича 
ривожланмокда: