Сифат менежменти маърузалар матни

 
3. Дѐминг цикли 
Маҳсулот сифатини бошқариш Дѐминг цикли деб аталган циклик 
ва бир қатор босқичлардан ўтказиб амалга оширилади. Бундай 
циклани амалга ошириш Дѐминг цикли айланмаси деб аталади 
Дѐминг циклини тушуни маҳсулот сифатини бошқаришнинг ўзи 
билан чегараланиб қолмайди, у барча бошқарув ва хўжалик 
фаолиятларига боғлиқ бўлиб, уни корхона фаолиятининг ҳар бир 
жабҳасида кенг қўлласа бўлади. Дѐминг циклининг умумий кўриниш –
расда яққол кўрсатилган бўлиб, у ўз ичига режалаштириш (PLAN), 
бажариш (DO); назорат (CHECK); таъсирни бошқариш (ACTION)ни 
олади. 
Ҳар қандай бошқариш тизимида объект ва бошқариш дастури 
ҳамда бошқарувчи таъсирлар мавжуд. Объект сифатини бошқариш 
тизимига унинг сифати билан боғлиқ бўлган хаѐтий цикли ҳар бир 
босқичнинг 
жараѐнлари 
киради. 
Бошқарувчи 
таъсирлар 
бошқарилаѐтган жараѐннинг ҳақиқий ҳолати бошқариш дастури жорий 
қилган ҳолат билан қиѐслаш асосида ишлаб чиқилади. Бошқариш 
дастури сифатида маҳсулот сифати кўрсаткичлари қийматларини 
белгиловчи меъѐрий хужжатлар ва маҳсулотни ишлаб чиқиш ҳамда 
ишлаб чиқариш, фойдаланиш ѐки истеъмол қилишга бўлган 
талабларни белгилайдиган техникаивий хужжатлар хизмат қилади.
 

---

60 
15-расм. Дѐминг цикли 
Сифатни бошқаришда ишни режалаш, бажариш, назорат 
ишларини илмий асосда кўриб чиқиш бўйича Олим Дѐминг ҳиссаси 
катта бўлиб, у PDCA назорат цикли (Дѐминг цикли)ни келтириб ўтган. 
PDCA цикли Дѐмингнинг ғояси ва бу циклни Дѐминг цикли деб ҳам 
аташади. Сифат оширишнинг асосий усули PDCA назорат циклидир: 

P(Plan) - ишнинг режасини тузиш; 

D(Do) - ишни режа асосида бажаиш; 

С(Сheck) - oлинган натижаларни режалаштирилган ишларга 
тўғри келишлигини текшириш; 

A(Action) - режалаштирилган кўрсаткичларга нисбатан олинган 
натижаларни ўзгариб кетган ҳолатда чоралар кўриш. 
Дѐминг цикли компаниядаги ҳар қандай бажариладиган ишнинг 
пойдевори ҳисобланиди. Бу назорат циткли ҳар бир ходим ѐки 
коллектив ишида ютуқлар асоси бўла олади. PDCA циклини амалда 
қўллаш учун компаниянинг ходимлари ўзининг даражасида 
ўрганишлари керак бўлади. 
Шундай экан, сифатни бошқариш жараѐнларини тизимлилигини 
таъминлаш ва бошқарув самарадорлигини ошириш мақсадида Дѐминг 
цикли ва сифат ҳалқасини биргаликда сифатни бошқариш 
тадбирларида қўллаш мумкин бўлади. Бу маҳсулотнинг ҳаѐтийлик 
цикли давомида самара беради. Бу икки услубдан жадвал ясаб уни 
матрица кўринишига келитириш мумкин.
 
P(режалаштириш) 
D(бажариш) 
С(текшириш, назорат) 
А(таъсирни 
бошқариш) 

---

61