Сифат менежменти маърузалар матни

13-расм. Маҳсулот сифатида харажатлар ҳисоби 
Типик ички номатериал йўқотишлар эргономик кўрсаткичларнинг 
қондирилмаганлиги ѐки имкониятлардан фойдаланилмаганлиги 
оқибатида маҳсулотларни ишлаб чиқаришга қайтадан берилганлиги 
сабабли меҳнатнинг ишлаб чиқарувчанлигини пасайиш натижаси 
саналади. Материал йўқотишлар дефектлар натижаси ҳисобланган 
ташқи ва ички харажатларни ўзида акс эттиради. 
3. Маҳсулот сифатини бошқариш мезонлари ва сифат 
кўрсаткичлари 
Сифатни бошқариш масаласидан келиб чиқиб, зарурий 
хусусиятларни бошқариш мезонларидек қабул қилиш мумкин. Мисол 
учун, материаллр сарфланишни камайтириш керак бўлса, мезон 
сифатида машинанинг массаси қабул қилинади. Ишончлиликни 
ошириш керак бўлса, мезон сифатида машинани тўхтаб қолмаслиги ва 
бошқалар қабул қилинади. 
Айтиб ўтилган мезонлар техникавий мезонларга киради ва 
улардан кенг фойдаланилади. Лекин улар хусусий мезонлардир. 
Уларда сифатга эришиш учун сарфланадиган харажатларни бахолаш 
назарда тутилмаган. Буларсиз маҳсулот сифатини бошқариш тизими 
самаралилигини бахолаб бўлмайди. Шунинг учун сифатни бошқаришда 
С
0 
Р
0 
Пул и
ф
од
ас
и
да
 
1 
2 
3 
4 
0 

---

45 
маҳсулот 
сифати 
техникавий 
ва 
иқтисодий 
хусусиятларни 
жамлайдиган мезонлардан фойдаланиш керак.
Бирлик сифат кўрсаткичлари маҳсулотнинг битта хусусиятини 
характерлайди (тезлик, қуввати ва шу кабилар). 
Маҳсулотнинг нисбий сифат кўрсаткичи – сифатнинг икки 
бир хил кўрсаткичларини вақт давомийлиги нуқтаи назаридан ўзаро 
нисбати тушунилади. У фоиз ва коэффициентларда ҳисобланиши 
мумкин.