Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар

Енгил машқлар сирасига 
- арғимчоқ учиш: 
- беланчақларда тик ҳолда, ўтириб ёки ётиб учиш; 
- қайиқ ёки кемаларда сайр қилиш. 
 
Кучлироқ машқларга эса, 
- от ва туяга миниш: 
- кажававаараваларга тушиб, бошқариш.
 
Жисмоний тарбиянинг мураккаб турига майдонда қилинадиган куйидаги 
ҳаракатлар киритади: 
- киши майдоннинг у четидан бу четига тез ҳаракат билан бориб орқаси билан қайтади 
ва ҳар сафар юриш масофасини майдоннинг ўртасидан туриб қолганига қадар камайтира 
боради. 
- кишининг ўз сояси билан олишиши; 
- баландликка сакраш; 
- узунликка сакраш; 
- ҳатлаб сакраш; 
- найза учи билан санчиш; 
- чавгон ўйини; 
- коптоклар билан ўйнаш: 
- кураш; 
- тош кўтариш, қувлашиш; 

---

Инновационные технологии в спорте и физическом воспитании подрастающего поколения 
Материалы республиканской научно-практической конференции с международным участием
 
192 
- дорбозлик машқлари 
- чопаётган отни жиловидан тортиб тўхтатиш. 
Мураккаб машқлар гавда учун махсус ҳаракатлар хисобланиб, уларнинг ҳар бирида 
маълум даражада ўйин элементлари мавжуд яъни:
 
1. Қўл ва оёқ ҳаракатлари.
 
2.Кўкрак ва нафас аъзоларининг ҳаракатлари.
 
3.Бутун танага оид ҳаракатлар. 
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, Марказий Осиё мадрасалари қадимдан ўз нуфузига эга 
бўлиб, талабаларнинг маънавий қиёфасини шакллантиришда муҳим аҳамият касб этди. Бу эса 
халқимизнинг минг йиллар давомида шаклланган анъаналари, урф-одат, ахлоқ-одоб меъёрлари, 
тарихий миллий қадриятларини сақлаб қолишга, талабаларни соғлом, камтар, хушмуомалали, 
ростгўй, олижаноб, сабр-тоқатли, ҳалол қилиб тарбиялашга ёрдам берди. 
Диний ва дунёвий фанлар уйғунликда ўқитилиб, маърифатпарвар олимлар, давлат 
арбоблари етишиб чиқди. Аммо, мадраса таълим тизимидаги ушбу ютуқлар, юртимиз тарихи, 
илмий мероси етмиш йилдан ортиқ давр мобайнида нохолис ёритилиб келинди. Бугунги кун 
тадқиқотчилари олдида турган масъулиятли вазифалардан бири – бу юртимиз тарихини асл 
ҳолича ўрганиб, ёш авлодга етказишдан иборат. 
Адабиётлар: 
1. Ж.Эшназаров Жисмоний тарбия тарихи ва бошқариш. Т.: 2008 “Фан ва технология” 
нашриёти. 388 б 
2. Л.Қ.Асророва “Бухоро мадарасалари тарихидан”. Т.: Ҳилол нашриёти. 2017.