Щзбекистон республикаси олий ва щрта

Elektrolit qarshiligini temperaturaga bog’liqligini o’rganish.

1. 
   Elkalar qarshiligini o’zgartiruvchi reoxord pereklyuchatelini "1000" xolatga o’tkaziladi.
   
2. 
   П-pereklyuchatel "elektrolit" holatiga o’tkaziladi.
   
3. 
   Galvanometr kaliti "TOЧНO" xolatida turganda, reoxord dastasini aylantirish bilan galvanometr shkalasi nolga keltiriladi.
   

So’ngra R_el=mR_ur (5)
formula bilan elektrolitni berilgan temperaturadagi qarshiligi aniqlanadi.
Yuqoridagidek usul bilan t₁ temperatura uchun metal, yarimo’tkazgich, elektrolitning qarshiliklari aniqlanadi. Bundan so’ng kontaktli termometrni ruchkasini soat strelkasi bo’yicha burab t₁-t₀+5⁰C temperaturadagi R_met, R_yar/o’t, R_el – lar aniqlanadi.
Moddalar qarshiligini temperaturaga bog’lanish grafigini chizish uchun t₁,t₂,t₃,…t₁₀ temperaturalarga (temperaturalar 5⁰ S danga ortiriladi) mos keluvchi R₁,R₂,R₃,…R₁₀ qiymatlar o’lchanib, R=R(t) bog’lanish grafigi chiziladi.
R-ordinata o’qiga, temperatura t ni esa abscissa o’qiga qo’yiladi.
Olingan natijalar jadvalga yoziladi.
1-jadval

№	t C^0	Metal			Yarim o’tkazgich			Elektrolit
		Rur	m	Rmet	Ro’r	M	Ryar.o’t	Ro’r	m	Relek
1. 2. 3.
O’rt qiy.

Qilingan ishlar bo’yicha hisobot yoziladi.

KONTROL SAVOLLAR.

1. Elektr o’tkazuvchanligi jihatidan birinchi va ikkinchi jins o’tkazgichlar, hamda yarim o’tkazgichlar bir-biridan qanday hususiyatlari bilan farq qiladi ?

2. Nima uchun birinchi jins o’tkazgichlarda temperatura ortishi bilan qarshilik ortadi, ikkinchi jins o’tkazgichlarda va yarim o’tkazgichlarda esa kamayadi ?
3. Qarshilikning temperatura koefficienti deb nimaga aytiladi?