Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

§  

Masala yechish namunalari

1- 

masala.  Massasi  4  kg  bo'lgan jism  havoda  8,3 

tezlanish  bilan 

tushmoqda.  Havoning qarshilik  kuchini  toping.

Berilgan:  m  = 4 kg,  a = 8 ,3 ^ y ,  £ = 9 , 8 p f .

Topish kerak.  Fq — ?

Yechilishi.  Havoda tushayotgan jismga  P  og'irlik kuchi bilan  havoning 

qarshilik  kuchi  ta ’sir  qiladi  ( 7 1 - rasm).  Jism ning  harakati  tekis 

138

---

tezlanuvchan  bo'lib,  shu  ikki  kuchning  teng  ta’sir  etuv­

chisi jismga  a  tezlanish  beradi.

Nyutonning  ikkinchi  qonuniga  muvofiq  jismning 

harakat  tenglamasi,  vektor  ko'rinishda,  quyidagicha  ifo­

dalanadi:

т а - P  + Fa,

s l

p

Fq  = P -  та = mg -  та = m(g -  a )

bu  yerda  P  va  F„ kuchlar bir  vertikal  bo'ylab  qarama-

4

 

71-  rasm.

qarshi tomonga yo'nalgan bo'lgani  uchun bu tenglamaning 

skalyar ko'rinishi  quyidagicha bo'ladi:

та = P — Fg.

P=   wgekanligini  e’tiborga olib,  havoning qarshilik kuchi  uchun 

F,

ifodani  hosil qilamiz.

Hisoblash:  F  = 4kg (9,8 -  8,3)-^ = 6N.

s