Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

2 - 

m asala. 

Yuk  avtomobili  massasi  2  t  bo'lgan  yengil  avtomobilni 

tortib,  tekis  tezlanuvchan  harakat  bilan  50  sekundda  400  m  yo'l  yurdi.

5  N

Agar avtomobillarni  ulovchi  po'lat  simning bikrligi  2 -10  —  bo'lsa,  bu

m

harakatda po'lat sim qanchaga cho'zilgan?  Ishqalanishni  hisobga olmang. 

Berilgan:  m = 2t = 2 • 103 kg,  / = 50s,  j  = 400m,  A: = 2  105 

Topish  kerak: 

Ax —  

?

Yechilishi.  Guk qonuniga  muvofiq, cho'zilgan  po'lat simning elastiklik 

kuchi  Fe|  = 

-kAx.

 

Bundan  po'lat  sim  cho'zilishining absolyut  kattaligi

M  = ^J-

bo'ladi.  Po'lat  simning  elastiklik  kuchi  yengil  avtomobilga  tezlanish 

beradi,  shuning  uchun

Fe\  = та

deb  yozish  mumkin.

Boshlang'ich  tezliksiz tekis tezlanuvchan  harakat  tenglamasi

139

---

2

dan  tezlanishning 

a~^2

  qiymatini  kuch formulasiga  keltirib qo‘ysak,  u 

holda

bo'ladi.  Binobarin,  po‘lat  simning  cho'zilish  kattaligi  quyidagiga  teng 

bo'ladi:

Ax = 2/я-Дг. 

kt

2

Hisoblash:

Ax = 2 • 103 kg  2 ------ -------------= 3,2 • 10-3 m = 3,2 mm.

2  I 05  —  2500 s2 

m