Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

2 2 -   § .  E gri  chiziqli  h arak at.  A ylana  b o ‘ylab  tek is  h arak at.

C h iziqli  va  burchak  tezliklar

Y uqorida  (11-  §  da)  qayd  qilib  o ‘tganim izdek,  trayektoriyasi 

egri  chiziqdan  iborat  bo'lgan  harakat  egri  chiziqli  harakat  deb 

atalad i.  T a b ia td a   va  tex n ik ad a   egri  ch iziq li  h a ra k a tla r  k o ‘p 

u ch ray d i.  M asalan ,  sayyora  va  s u n ’iy  y o ‘ld o sh lar,  sam o ly o t 

p arrag i,  p a ro x o d   v in ti,  tra n s p o rt  v o sita lari,  m a sh in a la rn in g  

qism lari,  issiq  va  sovuq  havo  oqim lari  va  h ok azo lar  egri  chiziqli 

harakat  qiladi.

Egri  chiziqli  tu rli-tu m an   harakatlar  orasida  eng  oddiysi  jism  

(m oddiy  nuqta)n ing   aylana  b o ‘ylab  harakatidir.

A g a r ji s m   a y la n a   bo y ic h a   ten g   v a q tla r  ic h id a   ten g   y o y la r n i 

bosib  o ‘tsa,  b u n d a y   h a r a k a t  a y la n a   b o 'y la b   te k is  h a r a k a t 

deyiladi.

Jism ning  aylana  bo'ylab  harakat  tezligi 

c h iziq li  te zlik  

deyiladi. 

Aylana  b o ‘ylab  tekis  harakatning  chiziqli  tezligi  jism ning  vaqt 

birligida  o ‘tgan  yoyining  uzunligi  bilan  o ‘lch anadi,  ya’ni