Шошилинч педиатрия экстремал тиббиёт асослари билан

Маҳаллий танани шикастловчи совуқ таъсири 
Совуқ таъсирида махаллий танани шикастловчи қуйидаги турлари фарқ қилинади: 
•
Совуқ қотишни музлашсиз кўриниши 

Шамол таъсирида 

Траншея тавони 
•
Совуқ қотишни музлаш билан кечишида 

Жунжукиш

Музлаш 
Шамол таъсирида совуқ қотиш сурункали намлиги паст ҳарорат таъсири натижасида 
ривожланади. Бунда қуйидаги кўринишлар кузатилади: 
•
Танани очиқ соҳаларидаги яллиғланиш, шикастланган соҳадаги оғриқли ҳолат ѐки 
юракдан узоқда жойлашган соҳалар кафт, қулоқ, болдир соҳаси, товондаги 
оғриқлар. 
•
Қичиш, ачишиш, тери сезувчанлигини пасайиши 
Бу шикастланишлар қайталаниш ҳолатига эга бўлиб, совуқ таъсир қилиши натижасида 
қайта ривожланади. 
Шошилинч тиббий ѐрдам
– илиқ сувда иситиш ѐки шикастланган соҳани иситилган 
боғлам билан боғлаш, агар шикастланган соҳа оѐқ бўлса, уни кўтариб қўйиш. 
«Траншея товони»
одатда паст намли ҳароратнинг терига узоқ вақт таъсири натижасида 
юзага келади. Бунда совуқ таъсир килган терида қизил тошмалар ва сезувчанликнинг 
йўқолиб бориши кузатилади. Совуқ урган соҳада гангрена ѐки струп кузатилиши мумкин. 
Шошилинч тиббий ѐрдам 
– шикастланган соҳани кўтариш, уни тозалаш ва қуруқ 
боғлам қўйиб иситиш керак. 

---

290 
Жунжукиш
– музлаш олди ҳолати бўлиб,
шикастланган соҳа иситилган ҳолда касаллик 
симптомлари йўқолиб, бунда тўқима йўқотилиши 
кузатилмайди. 
Бунда 
оралиқ 
тўқимада 
муз 
кристаллари хосил бўлмайди. Бу ҳолатга оѐқларда 
оқариш ва шу соҳада дискомфорт кузатилади. 
Музлаш
- совуқ таъсирида юмшоқ тўқималарни 
шикастланиши 
оралиқ 
тўқималарда 
муз 
кристалларини 
хосил 
бўлиши 
билан 
кечиб,
тўқималарда қайта тикланмаслик ҳолати юзага 
келади. Музлашда тўқималар қаватма-қават худди 
куйишдаги каби шикастланади. Музлашни 4 та 
босқичи фарқланади: 

1-чи босқич. Бунга хос бўлган кўриниш: 
•
Тери қаватини қисман совуши
•
Қизариш 
•
Нисбатан кузатиладиган шиш 
•
Пуфакларни кузатилмаслиги 

2-чи босқич. Бунга хос бўлган кўриниш: 
•
Барча тери қаватларини совуши 
•
Таранг кўринишдаги шишлар 
•
Аниқ пуфакларни хосил бўлиши 

3-чи босқич.. Бунга хос бўлган кўриниш: 
•
Барча тери қаватлари ва тери ости ѐғ 
қаватини ҳам совуши 
•
Қонли хосилага эга бўлган пуфаклар 
•
Некроз кожи, цианотичная окраска 

4-чи босқич. Бунга хос белгилар: 
•
Терини барча қаватларини, мушаклар, пайларни, суякларни 
шикастланиши билан кечиши 
•
Кучли бўлмаган шиш 
•
Олдинига қизил ѐки кўкарган рангдаги тошма кейин тери қуруқлашади,
қораяди, мумлашади. 

---

291