Шошилинч педиатрия экстремал тиббиёт асослари билан

 

Чўкиш оқибатига таъсир қилувчи омиллар;
 
1. Ичимлик сувига чўкганда, гипотоник сув сурфактантни ювади ва қон томирларга тез 
сўрилади, микроателектазлар чақиради, ўпканинг шиши, плазма осмолярлигини 
камайтиради, гемолиз, гиперкапния, юрак қоринчалари фибриляциясига олиб келади. 
2. Денгиз сувида чўкканда гипертоник сув альвеола эпителияларини шикастлаб
альвеоладаги плазма ҳажмини оширади ва натижада ўпка шишини келтириб 

---

283 
чиқаради.Қон томирларда плазма ҳажми камайиб, гиперкальциемия, гипермагниемия 
(сувдан сўрилади) ва юрак тўхташи келиб чиқади. 
3. Совуқ сув криошок келтириб чиқаради, лекин шу билан биргаликда миянинг 
кислородга бўлган эҳтиѐжини камайтиради. Бу эса ўпка- юрак реанимацияси вақтини 
узайтиришига ѐрдам бериши мумкин. 
4. Сувнинг ифлослиги, сув ўтларининг мавжудлиги нафас йўллари обструкциясини 
келтириб чиқаради. 
5. Сувнинг кимѐвий моддалар билан ифлосланиши ўткир заҳарланишни келтириб 
чиқаради. 
6. Бир ѐшгача бўлган болаларнинг чўкишида уларда рудиментал рефлекснинг, яьни 
шўнғувчининг муҳофаза рефлексининг мавжудлиги билан катталардан фарқ қилади. 
Улардаги бу хусусият чўкиш ҳолатидаги узоқ асфикцияни ва ўпка-юрак реанимацияси 
вақтини 
узайтиришни 
таъминлайди. 
7.Сувга шўнғиш оқибатида бош ва умуртқаларнинг қаттиқ жисмга урилиши натижасида 
уларнинг 
шикастланиши 
келиб 
чиқиши 
мумкин.
Чўкишда: 
1.Жабрланувчини қутқардингиз; 
2.Аҳволи оғирлигини баҳоланг.
3.Келиб чиқиш сабабини аниқланг.
-ҳўл кийимларини ечиш; 
-баданни спирт билан артиш; 
-иссиқ суюқлик ичишга бериш 
-иссиқ ўраш; 
-при возбуждении седатация. 
Эс-ҳуши бузилмаган 
Эс-ҳуши бузилган
Нафас бузилиши бўлмаса-
синкопал чўкиш. 
Нафас бузилиши бор,пульс 
периферияда аниқланади. 
-жароҳат йўқлигига ишонч ҳосил 
қилиш ; 
-беморни юз тубан ѐтқизиб 
кураклари орасиги урган ҳолда 
сувни чиқариб юбориш; 
-чалқанча ѐтқизиб бошини ѐнга 
буриш; 
-оғиз бўшлиғи ва халқумни 
тозалаш; 
-оѐқни 20°C га кўтариш; 
-иложи борича декомпрессия 
амалга ошириш; 
- оксигенотерапия бошлаш; 
-ҳўл кийимларини ечиш ва 
баданни спирт билан артиш.
- «қуруқ »чўкишни 
диагностика қилиш; 
-бўйин жароҳатини инкор 
қилиш, агар мавжуд бўлса бош 
ва бўйин фиксацияси, бошни 
танага синхрон буриш; 
-сувни нафас йўлларидан 
чиқариш; 
-оғиз-халқумни тозалаш; 
- Лаборд усулини қўллаш (16-
20 марта тилни тортиш бир 
дақиқа мобайнида
-агар 30 сония ичида самара 
бўлмаса – ЮЎРни бошлаш; 
- кислорода ингаляцияси

---

284 
Чўкиш ҳолатида бемор дарҳол совуқ муҳитдан чиқарилиб кейинги сув йўқотишининг 
олди олинади.Бунинг учун бемордаги ҳўл кийимлар дарҳол ечилиб, бемор иссиқ ўралади. 
Шунингдек қон айланишига тўсқинлик қилувчи буюмлар ечиб қўйилиши лозим.
Даволаш

жонлантириш чора тадбирларидан бошланади. Бунинг учун биринчи галда 
нафас олиш йўллари ўтказувчанлиги тикланади ва ушлаб турилади. 100% кислород 
билан ўпка вентиляция амалга оширилади. Вена ичига физиологик эритма ѐки Рингер 
эритмаси юборилади. 
1. Агар бемор ҳушидан кетмаган бўлса, ҳўл кийимлари ечилиб бадани спирт билан 
ишқаланади ва иссиқ суюқлик ичирилади. Бемор иссиқ ўралиб агар қўзғалувчанлик 
кузатилса седатация қилинади. 
2. Бемор ҳушида бўлмаса нафас олиши баҳоланади. 
3. Агар нафас олишда бузилишлар бўлмаса (брадипное, ретракция) 
-синкопал чўкиш аниқланади. 
-бўйин умуртқалари шикастланмаганлигига ишонч ҳосил қилиш керак. 
Нафас бузилган, пульс периферияда аниқланмайди-