Shohjahon normurodov

7. Qo‘shma gaplarni tashkil qilgan sodda gaplar orasida, ko‘chirma gap bilan muallif gapini ajratishda ham
vergul qo‘llanadi: Shunday harakat qilingki, birovga yuk bo‘lmang, balki hamroh bo‘ling.
(Bahouddin Naqshband). «So‘z qolip, fikr uning ichiga quyilgan g‘isht», — deb yozadi A. Qodiriy.
SO‘ROQ BELGISINING ISHLATILISHI:
1. So‘roq belgisi so‘roq gaplarning oxiriga qo‘yiladi: Bugun darsga borasizmi?
2. Gap yoki matn ichidagi birorta so‘z yoki jumla mujmal, noaniq, tushunarsiz bo‘lsa, undan so‘ng qavs ichiga so‘roq belgisi qo‘yilishi mumkin: Abdulla Qodiriyning «O‘tkan kunlar» qissasida (?) o‘zbek xalqining yaqin o‘tmishi haqida hikoya qilinadi.
3. Kim?, nima?, qanday?, qanaqa?, qaysi?, kabi so‘roq olmoshlaridan so‘ng: Rang-tusni bildiruvchi sifatlar qanday?, qanaqa?, qaysi? so‘roqlariga javob bo‘ladi.
UNDOV BELGISINING ISHLATILISHI
1. Undov belgisi kuchli his-hayajon bilan aytilgan gaplardan so‘ng
qo‘yiladi: Kitob, mening do‘stimsan!
2. Buyurish, yalinish, istak, xohish va shu kabi ma’nolarni ifodalovchi gaplarning oxirida ham ishlatiladi: Navosiz ulusning navobaxshi bo‘l, Navoiy yomon bo‘lsa, sen yaxshi bo‘l! (Alisher Navoiy)
3. So‘z boshida kelib, kuchli his-hayajon bilan aytilgan undalmalar, ha, yo‘q, xo‘p, uzr, mayli, xayr, salom kabi so‘z-gaplar hayajon bilan aytilganda ham undov belgisidan foydalaniladi: – Sakkizinchi sinfdami?
– Yo‘q, yettinchi sinfda.
4. Aytilishi lozim bo‘lgan fikr o‘ta kuchli his-hayajon bilan aytilsa, ketma-ket uchtagacha undov belgisi qo‘yilishi mumkin: CHaqir buni jallod!!! Jallodlar harakatlandilar.
QAVS BELGISINING ISHLATILISHI
1. Kiritma gaplarda. Q'zbekiston poxta ishlab chiqarish bo'yicha yetakchi davlatlardan bir hisoblanib (Xitoy, AQSH, Hindiston va Pakistandan keyin beshinchi o‘rinda turadi), eksport bo'yicha AQSHdan so'ng ikkinchi о‘rinda turadi.