Shohjahon normurodov

holi, sabab holi va maqsad holi farqlanadi.
Hol ravish, kelishik shaklidagi va ko‘makchili otlar, olmoshlar, sifat, son, taqlid so‘z va fe’lning xoslangan shakllari bilan ifodalanishi mumkin.
Bir mustaqil so‘z bilan ifodalangan hol sodda, kengaygan birikma bilan ifodalangan hol murakkab hol sanaladi.M: 1. Ayol sochlari parishon, oyoqlari yalang, yoqasi ochiq ko‘chaga otildi. (S.Karomatov) 2. Tursunali bir-bir bosib minbarga chiqdi va dona-dona gapirdi. U vazifaning muhimligini takror-takror ta’kidladi. 3. O‘g‘lining to‘yini ko‘rolmadi bechora, dunyodan ko‘zi ochiq ketdi. 4. Urush boshlanganda u hali ko‘krakdan ajralmagan go‘dak edi. 5. Tiniq suvdan hovuch-hovuch oldi, qonib-qonib ichdi.
HOLNING MA’NO TURLARI
1. RAVISH HOLI – Ish-harakatning qay tarzda bajarilganligini bildirib, qanday? qanday qilib? qanday ahvolda? kabi so‘roqlarga javob bo‘lgan hol ravish holi deyiladi. Misollar: «Lasetti» yangi asfalt yo‘lda tez yurib ketdi. Shoir shamning uchini avaylab kesdi. Siz indamay o‘tirar edingiz.
Ravish holi ravish, fe’l va ko‘makchili otlar bilan ifodalanadi. Ravish holi kesimga bitishuv yo‘li bilan bog‘lanadi. Demak, u ko‘pincha, o‘zi ergashgan so‘zdan oldin keladi.
2. DARAJA-MIQDOR HOLI – Ish-harakatning miqdori va darajasini bildirib, qancha? nechta? necha marta? qay darajada? so‘roqlaridan biriga javob bo‘lgan hol daraja miqdor holi deyiladi. Daraja-miqdor hollari sonlar, miqdor ravishlari, marta so‘zi qatnashgan birikmalar bilan ifodalanadi: Paxta to‘g‘risida ko‘p yozdi. (A.Q.) Shu gapni besh marta takrorladi.\
3.O‘RIN HOLI – Ish-harakatning o‘rnini bildirib, qayerga? qayerdan? qayerda? kabi so‘roqlardan biriga javob bo‘lgan bo‘lak o‘rin holi deyiladi. O‘rin holi o‘zi ergashgan so‘zga boshqaruv yo‘li bilan bog‘lanadi. O‘rin holi makon-zamon (jo‘nalish, o‘rin-payt, chiqish) kelishiklaridagi so‘zlar yoki ko‘makchili otlar va o‘rin ravishlari bilan ifodalanadi. Misollar: Poyezd bizni Toshkentda qoldirib, Moskvaga yo‘l oldi. Shu yerdan boshlanur daryo va quyosh.