Шодиев Т. Ш., Ишназаров А. И., Алимов Р. Х. ИҚтисодий ўсишнинг математик

ЯИМ (Y
) = А
 + T + W + П1 + П2 + Р1 + Р2. 
Харажатлар ва даромадлар кўринишида ҳисоблаб топилган ЯИМ ҳажми 
ўзаро мос келади. Чунки, миллий иқтисодиёт доирасида бир субъект томонидан 
қилинган ҳар қандай харажат иккинчи субъект учун даромад бўлиб тушади. 
Миллий ҳисоблар тизимига кўра миллий иқтисодиёт ривожланишини 
таҳлил этиш учун ЯИМ кўрсаткичидан бошқа яна бир қатор кўрсаткичлардан 
фойдаланилади. Бу кўрсаткичлар жумласига ялпи миллий даромад (ЯМД) 
кўрсаткичи ҳам киради. Бу кўрсаткич МҲTнинг олдинги кўринишида 
ҳисобланган ялпи миллий маҳсулот (ЯММ) кўрсаткичи билан моҳиятан бир 
хилдир.
ЯМД - мамлакат резидентларнинг мамлакатда ва мамлакат 
ташқарисида ишлаб чиқаришда иштирок этишдан ва мулкдан олган 
бошланғич даромадлари йиғиндисидир.
ЯИМ ва ЯМД кўрсаткичлари ўртасидаги фарқни қуйидаги формула 
кўринишида тасаввур этиш мумкин: 
ЯМД = ЯИМ 
+
мамлакат резидентларнинг хориждан олган 
даромадлари - норезидентларнинг мамлакатдан хорижга жўнатган 
даромадлари. 
ЯИМ ва ЯМДнинг принципал фарқлари шундаки, улардан биринчиси 
мамлакат резидентлари томонидан ишлаб чиқарилган
 
якуний товарлар ва 
хизматлар оқимини ўлчаса, иккинчиси улар олган бошланғич даромадларни 
ўлчайди. 

---

84 
Соф ички маҳсулот (СИМ)
ва 
соф миллий даромад (СМД
) 
кўрсаткичлари ЯИМ ва ЯМД кўрсаткичларидан амортизация (истеъмол 
қилинган асосий капитал) суммаси миқдорига фарқ қилади.
СИМ = ЯИМ - А 
СМД = ЯМД - А 
Макроиқтисодий таҳлилда, шунингдек, МҲTга кирмаган шахсий даромад
 
(ШД) 
кўрсаткичи ҳам қўланилади. 
ШД = СМД –
(
ИСА (Ижтимоий суғурта ажратмалари) 
+