Шодиев акбар ашурович бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Савдо маркалари- корхоналар томонидан маҳсулот ёки хизматлар учун берилган номлар.
Муаллифлик ҳуқуқи- бу илмий, адабий, мусиқа ёки бошқа асарларни нашр қилиш, ижро этиш ёки бошқа турдаги фойдаланиш ҳуқуқидир.
Гудвилл- корхона сотиб олинаётганда сотиб олиш баҳоси ва корхона активларининг ҳақиқий баҳоси ўртасидаги фарқ.
Ташкилий ҳаражатлар- тўғридан- туғри фаолиятни ташкил қилишга кетган ҳаражатлар, масалан, юридик, бухгалтерия, канцелярия ҳаражатлари ва бошқа ҳаражатлар.
Саноат намуналари ҳуқуқи- маҳсулот ташқи кўринишини аниқловчи бадиий конструкторлик қарорларидан фойдаланишдаги тўлиқ имтиёзлардир.
Дастурий таъминот- бу техник ва фойдаланиладиган хужжатлар тўплами, бошқарувнинг автоматик ҳамда, маълумотларни қайта ишлаш тизимини тузувчи теҳник ва дастур маблағлари комплексидир.
1. Номоддий активлар бошқа корхона ва шахслардан сотиб олинганда:
Д-т 0410-0490- «Номоддий активлар» ҳисобварағи
К-т 0830- «Номоддий активларни сотиб олиш» ҳисобварағи
ўтказмаси тузилади.
2. Номоддий активлар бошқа корхона ва шахслардан текинга олинса:
Д-т 0410-0490- «Номоддий активлар» ҳисобварағи
К-т 8530-«Текинга олинган мулк» ҳисобварағи
ўтказмаси тузилади.
3. Номоддий активлар таъсисчилар томонидан устав капиталига бадал сифатида киритилса:
Д-т 0410-0490-«Номоддий активлар» ҳисобварағи
К-т 4610-«Устав капиталига бадаллар бўйича таъсисчиларнинг қарзи» ҳисобварағи ўтказмаси тузилади.
4. Номоддий активлар ҳисобдан чиқарилганда:
Д-т 9220-«Бошқа активларнинг тугатилиши» ҳисобварағи
К-т 0410-0490-«Номоддий активлар» ҳисобварақлари
Номоддий активларнинг кўпайиши (қийматининг ошиши), камайиши, қайта баҳолаш натижасида қийматининг ўзгариши, сотилиши, текинга бериш каби жараёнлар бухгалтерия ҳисобварақларида акс эттирилиб борилади.
1. Мисол. Корхона таъсисчилари томонидан устав капиталига бадал сифатида патентлар киритилди. Ушбу хўжалик жараёнига қуйидагича бухгалтерия ўтказмаси тузилади (келишилган баҳода):
Д-т-0410 «Патент, лицензия ва ноу-хау» ҳисобварағи
К-т-4610 «Устав капиталига улушлар бўйича таъсисчиларнинг қарзи» ҳисобварағи
2. Мисол. Корхонанинг ўзида яратилган дастур маҳсулотлари балансга қабул қилинди (хақиқий ишлаб чиқариш таннархида):
Д-т 0430-«Дастурий таъминот» ҳисобварағи
К-т 0830- «Номоддий активларни сотиб олиш» ҳисобварағи