Шермат ёрматов болалар ўз қўшиғини куйлолмаяпти ҳам

ХУРШИДА ХАСАНОВА

Бугунги кунда болалар қўшиқлари жуда кўп яратиляпти. Собиқ совет давридги қўшиқлар билан хозирги замон қўшиқларини солиштирадиган бўлсак ўзбекона қўшиқлар кўп ёзиляпти. Биз собиқ СССР тузуми даврида В.Шаинский ва бошқаларни қўшиқларини айтиб катта бўлганмиз. Ҳозир Ўзбекистонда яратилган миллий қўшиқларимиз етарли. Мени ўзим ҳам бастакор сифатида 200 га яқин турли мавзулардаги қўшиқлар яратганман.

Болалар қўшиқчилигидаги асосий муаммолардан бири уларни тарғиботини яхши йўлга қўйилмаганлигидадир. Болалар қўшиқлари умуман тарғибот қилинмайди. Улар кенг оммага тарқатилмайди. Қўшиқ ёзиш ва уни тўплам сифатида нашр этиш ва тарқатиш жараёнлари мураккаб босқичларни ўз ичига олади. Ушбу жихатлар албатта молиявий масалалар билан боғлиқ бўлгани боис, кўплаб яратилган қўшиқлар нашр юзини кўрмаяпти.
Мен 200 га яқин қўшиқлар яратган бўлсам хам, бор йўғи бир дона қўлланмамни чоп эттиришга муваффақ бўлганман. Ушбу қўлланмага эса 50 номдаги қўшиқлар жамланган. Қолган 150 та қўшиғим эса қўлёзма холида қолмоқда. Шунингдек, 25та қўшиқни ўз ичига олган “Менинг диёрим” номли тўпламим ҳам нашр юзини кўрмаган, қолган қўшиқларим ҳам нотага олинган. Уларни ижроси бўйича тавсиялар бериб, методик қўлланма сифатида чоп эттириш ниятидаман.
Шунингдек бугун фаолият юритаётган “Булбулча”, “Томоша” “Тантана”, “Марварид” гуруҳлари ҳам ўзларининг фаолиятларида барча барча байрам тантаналари учун махсус қўшиқлар яратадилар ҳамда улар катта саҳналарда ижро этилади. Аммо улар ҳам ноталаштирилмай гуруҳларни ўзида қолиб кетмоқда. Уларни тарғиботи йўлга қўйилмаган. Шу боис, ушбу қўшиқлар ҳам Болалар мусиқа ва санъат мактабларига етиб бориши бир мунча мушкул бўлмоқда.
Таклифлар: Болалар учун махсус, таълимий, мусиқий, маънавий-бадиий каналларни ташкил этиш зарур. Унда Республикада фаолият юритаётган барча гуруҳлар, ансамбллар, Болалар мусиқа ва санъат мактаблари, ихтисослаштирилган маданият ва санъат мактаблари ва мактаб интернатлари ўқувчиларининг ижодий фаолиятларини ёритиб бориш лозим.
Танловларда ютган барча иқтидорларимизни фаолиятини ёритиб бориш зарур. Ўзбекистонда болалар ижодиёти тарғиботи умуман ёўлга қўйилмаган деса ҳам бўлади.
Болалар қўшиқларига клипларни суратга олиш ҳам бугунги кунда муаммога айланиб бормоқда. Шу боис “Қувноқ нотачалар” каби мусиқий кўрсатувларда болалар гуруҳлари қўшиқларини тарғиботини йўлга қўйиш лозим. Қанчалиқ болалар қўшиқлари телеэкранлар орқали кўпроқ айлантирилса, шундагина барча болалар кўча куйда ҳам болалар қўшиқларини куйлай оладилар. Қўшиқларни қанчалик болалар кўпроқ куйласа, шундагина уларни тарғиботи кучаяди, улар маънавий баркамолликга эришади. Авваллари болалар қўшиқчилигига эътибор хозиргига нисбатан анча кўп бўлган ва Республика ва Союз миқиёсида мусиқа хафталиклари ўтказилган. Ушбу хафталикларда битта янги қўшиқни республикадаги барча ўқувчилар ўрганиб, хорларга бирлашиб куйлашар эди. Ушбу хафталикда иштирок этаётган барча хорлар бирма-бир ўз қўшиқларини куйлаб бўлгач, охирида залга йиғилган барча хорлар битта дирижёр раҳбарлигида ўша ўрганган янги қўшиқларини биргаликда куйлаганлар. Қачонки шундай тадбирлар тикланар экан, болалар қўшиқлари тарғиботи йўлга қўйилади ва янги ижодкор болалар қўшиқлари бастакорлари ҳам дунёга келади. Мен ҳам “Севинч” гуруҳини раҳбари бўлганим боис, болалар учун қўшиқлар ёзганман. Ёзилган қўшиқларни ижроси (мусиқий сайқали, куйланиши, студияси) маблағ билан боғлиқлиги, ҳамда ўша асарлар саҳна юзини кўрмай қуруқ нотада қолиб кетиш хавфи юқори бўлгани боис, ёшларимиз қўшиқлар ёзмаяптилар.