Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

gorm ospora 
yoki 
gorm otsista 
deyiladi. 
K eyingisi ko'payish va noqulay sharoitga bardosh berish vazifasini 
0
‘taydi.
K o ‘k-yashi! suvoMlarning ayrim turlarida tallomdan ajraladigan 
bir hujayrali qismlarni 
gonidiy, kokki 
yoki 
planokokki 
deyiladi. 
G onidiyalar shilimshiqli, kokki larda aniq bilinib turadi gan po ‘sti 
y o ‘q, planokokkilar ham yalong'och, ammo faol harakatlanadi.
Ipsimon tuzilmani boMaklarga boMinib ketib ko'payishi barcha 
guruh suvo‘tlarga xos, bu ayniqsa yashil suvo'tlaridan Zygne- 
m atales tartibida yaqqol nom oyon boMadi. Ipni parchalanishi uni 
xoxlagan joyidan boMmay, m a’lum uzuntikni tashkil qiladigan 
joylarida, ammo b a ’zi hollarda hamma ip aloxida hujayralarga 
parchalanib ketishi mumkin.
Tallomni boMaklarga boMinib ketishi har doim ham yangisini 
hosil 
boMishiga 
olib 
kelavermaydi. 
Dengiz 
qirg'oqlarining 
qoyalarida o ‘sadigan suvoMlar suv toMkini ta ’sirida bo'laklarga 
boMinib ketadi, ular ba’zan yoki k o ‘p hollarda butunlay parchalanib 
ketadi. Ularning boMingan qismlari yoki toMik tallomlari qattiq
46

---

substratga suv oqimi ta'sin d a birika olmaydi. Bundan tashqari 
birikish qismlari. qaytadan hosil b oim ayd i bunday tallom balchiqqa 
yoki qum ga tushsa o 'sib ketadi.
Yashil, k o 'n g 'ir, kizil suvo'tlaridagi vegetativ ko'payish yuksak 
o'sim liklarning vegetativ ko'payishiaridagi kabi, o'zining yakuniv 
natijasiga 
yetgan. 
Tallom 
qismlarini 
qaytadan 
shakllanish 
xususiyatini saqlagan to'qim a tuzulishli maxsuslashgan hosilalarni 
yuzaga keltira boshlagan. Q o 'n g 'ir suvutlarning ko'pchiligida 
"substrat bo'ylab joylashgan qismlarda po'stlok yoki yulduzsimon 
hosilalar paydo b o 'lib . ular vegetativ ko'payishni amalga oshiradi. 
Masalan, 
Lam inaira longiceps tallom hosil 
qilgan q o 'n g 'ir 
suvo’tlarida» Sphaelaria turkuminining turlari tallomni yuzasida 
“ bolacha”
kurtaklar 
paydo 
bo'ladi. 
Kizil 
suvo'tlarning: 
parasporalari vegetativ ko'payishga o'tish hisoblanadi.
Bir hujayrali yoki k o 'p hujayrali qishlovchi tuganaklar hara 
suvo'tlarida m avsum ga bog'liq holda ko'payishga hizmat qiladi. 
Masalan. yashil suvo'tlardan Ulothrichales tartibining vakillar qalin 
po'stli g'am langan moddasi k o 'p bo'lgan maxsus hujayralar- 
akinetalar yordam ida ham ko'payadi. Noqulay sharoitda vegetativ 
hujayralar nobud bo'lganda, ular bardosh berib yashab qoladi. 
Yashil, q o 'n g 'ir, kizil va qora suvo'tlarining ayrimlari yangi tallom 
hosil qiladigan substrat buylab joylashgan o'sim talar hosil qiladi.