Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

izogam
yoki 
izogam iva 
deyiladi. H aqiqiy izogamiya 
V olvocales taitibining bir hujayrali va koloniyali tuzilgan lari da 
keng tarqalgan. Chlamydomonadales tartibining ayrim suvo'tlari- 
dagi jin siy k o ‘payishda zoosporaga oMishash 32 yoki 64 ta gam e­
talar hosil boMadi. Agar qo'shilayotgan gam etalar o ‘zaro o ‘xshash 
shaklda boMib, o'lcham lari turlicha, urg‘ochi gam eta erkak game- 
tadan kattaroq boMsa. geterogam jisiy jarayon yoki 
geterogam iya
ro 'y beradi. Jinsiy jarayon da kattaroq, xivchinsiz harakatlan- 
m aydigan ug'ochi gametaga tuxum hujayra va erkak spermatozoid 
voki anterizoid ishtirok etsa 
oogam iya 
deyiladi. Tuxum hujayrali 
gam etani 
oogoniy. 
spermatozoidlisi 
esa 
spermatangiy 
yoki 
k o 'p in ch a anteridiy deyiladi.
Erkak va ug'ochi gam etalar bitta suv o'tda yoki koloniyada (ikki 
uyli yoki ikki jinsli) yoki ikkita suvo'tda (ikki uyli yoki alohida 
jinsli) rivojlanishi mumkin. Izogam jinsiy jarayon ro 'y beradigan 
suv o 'tlard a 
gom otallik 
va 
getrotallik 
turlar boMadi. Dastlabkisida 
gam etalar bitta tallom yoki koloniyada. keyingisida esa har xil hosil 
boMganlari o'zaro qo'shiladi, ular tashqi ko'rinishlari jihatidan 
o 'z aro farqlanmaydi. Ularni “qo'shuv" va “oluv” belgilari bilan 
belgilanadi va shunga k o 'ra qo'shuv-gam eta (+ gameta) va oluv- 
gam eta ( gam eta) deb nomlanadi. Suvo'tlarda u rg'ochi gametani 
partenogenez 
rivojlanishini urug'lanm asdan ham ro 'y beradi. 
B unday gam etalar zigosporalarga o'xshab ketadi, ularni azigota 
yoki partenospora deyiladi. 
A vtogam iya 
deb ataladigan jinsiy 
jarayon ham uchraydi. В unda hujayra m eyoz y o'li bilan bo'linib 
to 'rtta yadroni hosil qiladi, ulardan ikkitasi qo'shilib diploidli yadro
50

---

zigotani hosil qiladi va u tinim -davrini o'tam asdan oleham kiri 
kattalashib auksosporaga aylanadi. A uksospora m a’lum muddal 
davom ida yetiiadi. undan yangi hujayra rivojlanadi. o ‘lchamlariga 
ko'ra u ona hujayradan katta b o ia d i.
Qizil 
suvo'tlarining 
ayrim larida 
boshqa 
suvo‘tlarida 
uchram aydigan oogamiyaning maxsus turi ro ‘y beradi. Erkak va 
u rg ‘ochi gam etalar xivchinini y o ‘qotgan. U rug‘lanishda urg‘ochi 
gam eta o ‘zi hosil b o lg an gametangiydan chiqib ketmaydi erkak 
gam eta spermatsiy