Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Turli yo‘g ‘onlikdagi ipli (geterotrixal) tuzilma. 
Geterotrixal 
tuzilma ipsimonning morfologik takomillashuvi oqibatida turli 
vazifalarni: birikish, tayanch berish, assimilyatsiyalanish, hosil 
qilish kabilarni bajarishga moslanish natijasida yuzaga kelgan, 
Geterotrihal tuzilmali taliomning k o ‘p qismi substrat bo'ylab 
gorizantal joylashib birikish vazifasini bajaradi va undan tikkasiga 
(vertikal) yo'nalgan assimilyatsiya vazifasini bajaruvchi qismlardan 
iborat. Bunday tuzilish har ikkala qismning birortasini reduktsiyasi 
yoki takom illashib rivojlanib ketishi tufayli ro 'y beradi.
Ayrim suvoMlarda ipning tikka joylashgan qismi b o 'g 'im va 
b o 'g 'im oraliqlarga maxsustashib, ulardan bo‘g ‘imli tuzilgan yon 
shoxchalar chiqadi. B ug'im lardan bundan tashqari qo'shim cha iplar 
chiqib, bo'gMm oraliqlarni qoplovchi yopqichlar o ‘sib chiqishi 
mumkin. 
Substratga , birikishni 
rangsiz 
rizoidlar 
bajaradi. 
Geterotrixal tuzilishdagi bunday shakl o'zgarishlar xara suvo'tlarida 
ro'y beradi. Geterotrixal tuzilma yashil, q o'ng'ir, qizil ayrim 
sariqyashil va tillarang suvo'tlarga xos.
Ipsimon taliomning m orfologiya va vazifasiga k o'ra tabaqa- 
lashuvi va rivojlanishi suvo'tlarni morfologiya jihatdan taraq- 
qiyotidagi muhim aram orfozlardan hisoblanadi. Bu morfologiya 
jihatdan yirik tallomlarni yuzaga kelishiga olib kelgan va 
psevdoparenximatilc tuzilmani hosil boMishiga asos boMgan.
Psevdoparenxim atoz (soxta to‘qima) tuzilma. 
Psevdopa- 
renxim atoz tuzilm aning harakterli xususiyati boMib, yirik xajmli 
k o 'p hujayrali geterotrixal tallomni m orfologiya va fiziologiya
41

---

jihatidan 
(abaqalashib 
"to 'q im a" hosil qilishidir. “T o'qim a" 
hosil 
boMish xususivatiga kft'ra xaqiqiysidan farqlanganligi 
tufayli 
uni 
soxta to'qim a deyiladi. Bu xildagi to'qim aning ichida oddiydan 
murakkabga tomon takomillashuvni k o ‘rish mumkin. Murakkab 
tuzilganlarida to'qim a tabaqalashib to ‘q rangli m ayda hujayralardan 
iborat assim ilatsiya vazifasini bajaruvchi tashqi p o ‘stloq qavat, 
yirik, deyarli rangsiz hujayrali tayanch va o ‘tkazish vazifalarini
• 
bajaracligan m arkaziy qavatga, ba’zan esa assim lyatsiya mahsu- 
lotlarini g ‘am lovchi, yirik, rangsiz hujayrali qavatlardan iborat 
boMadi.
Psevdoparenxim atoz 
tuzilma 
suvo'tlarning 
morfologiya 
jihatidan taraqqiyotdagi boshi berk muhim yo'nalish hisoblanadi. 
Qadim da uni hosil boMishi aram orfozlardagi muhim voqea hisob- 
langan. Bu esa morfologiya jihatdan yirik suvo'tlar taksonlarini 
b a ’zan boshqa ko'rinishdagi quiuqlikdagi yuksak o'sim iiklarni 
eslatadigan turlam i paydo bo'lishiga sabab bulgan.