Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Caulerpa
Trebuksiofitsalar - Trebouxiophyceae sinfi
S inf Trebouxta (Octave Treboux - eston botanigi) turkumi 
bilan nomlangan. S inf quyidagi um um iy tavsifga ega.
333

---

1. K o ‘pchiIigi b ir h u ja y ra li, k o k k o id , k o V in is h i d a n xlorofitsa - 
la rg a y a q in s u v o ‘tlar. S ir t s in o id v a ip sim o n tip g a ta b a q a la s h g a n
ta llo m l a r i h a m u c h ra y d i.
2. M it o z y a r im y o p iq , b o ' l i n i s h u r c h u g ' i m e ta ts e n trik . u r c h u q
te lo f a z a d a s a q la n m a y d i.
3 
.sitokinezsitoplazm aning m em branasini botib kirishi bilan 
hosil b o ‘ladi.
K o'payishi vegetativ, jinssiz (zoosporalar avtosporalar), jinsiy 
am alga oshadi.
Chuchuk suv va quruqlikda, qisman dengizlarda tarqalgan, 
ko'pchiligi sim biozlar hosil qiladi.
Trebuksiya suvo‘tlarining orasida k o ‘pchiligini tallomi kokkoid 
tipga tabaqalashgan (Chlorella, Golennina, Prototheca, Trebouxia 
va boshqalar, Desm ococcus xozirgacha Pleurococcus deb nom lanib 
kelingan), sartsinoid, M icrothamnion va Leptosira turkum larining 
vakillari ipsimon tuzulgan.
X ivchin apparatini tuzulishiga k o ‘ra xlorofitsalardan k o ‘ra 
ulvafitsalarga yaqin. Trebuksiyalar sinfi m onofilik guruh hisoblanib 
besh y o ‘nalishdan iborat.
Xlorellalar — Chlorellales tartibi
Chlorella 
turkum ining 
vakillari kokkoid, bir hu­
jayrali, harakatlanm aydigan, 
shakli 
ellipsdan 
shargacha 
k o ‘rinishli, 
diametri 
2-12 
m km
keladigan 
suvo ‘t. 
Qalinsellyulozali p o ‘st tagi- 
dasitoplazm a, yadro, 
katta 
yashil 
xloroplast 
bor. 
Chlorella 
Xlorella avtosporalar hosil
qilib jinssiz k o ‘payadi. Jinsiy 
k o ‘payishi 
malum 
emas. 
Chuchuk 
suvlar, 
dengizlarda 
va 
endosim biont 
sifatida 
chuchuk 
suvlardagi 
umurtqasizlarda 
tarqalgan. K o ‘rayishini tezligi va unda ro ‘y beradigan foto- 
sintezning samaradorligini yuqoriligi tufayli uni maxsus qurilma- 
larda k o ‘paytiriladi.
334

---

' 
P ro to te c a turkumining suvo'tlarida hujayra sferik ko‘rinishda,
! , avtosporalar hosil qilib jinssiz k o ‘payadi. Qbligat geterotroflar
* 
hisoblanadi, shunga qaramay rangsiz hujayralarida plastidlari bor, 
; 
ularda kraxmal to ‘planadi. Prototeca tuproqda va chuchuk suvlarda 
tarqalgan. Immuniteti pasaygan odamlar va yirik shoxli xayvonlarda 
kasallik qo‘zg ‘atadi. 0 ‘sim liklarda ham kasallik qo‘zg‘atishi 
mumkin.