Shaharsozlikda bino va inshootlarni arxitekturaviy

Mustaqil ish uchun to’shiriq 
 
Ranglar palitrasidan foydalanib grafik ishlarni bajarish. 
 

---

21-mavzu. Loyiha ishini rangli grafik usulida bajarish. 
 
Reja: 
 
1. Loyihadagi binoning tarzini soyalarini ishlash 
2. perspektiv qismlarini rangli grafikada bajarish. 
3. perspektiv va tarz qismidagi anturajni ishlash. 
 
1.Loyihadagi binoning tarzini soyalarini ishlash 
 
 
1.
 
perspektiv qismlarini rangli grafikada bajarish. 
 
 

---

 
3. perspektiv va tarz qismidagi anturajni ishlash 
 
1.
 
www.hqrom.com
 
 
 
 

---

1.
 
pinterest.com 
 
 

---

1.
 
pinterest.com 
 
 
 
 
 

---

 
 
1.
 
pinterest.com 
 
 
 
1.
 
www.google.com 
2.
 
www.render.ru 
 
Mustaqil ish uchun to’shiriq 
 
Loyihani grafikada bajarish. 
 

---

22 mavzu . Loyihani grafik bezash va tugatish 
 
Reja: 
 
1.Loyhadagi qaydnomalarni yozib rasmiylashtirish 
2.Loyiha ishini rangli grafikada tugatish. 
 
1.Loyhadagi qaydnomalarni yozib rasmiylashtirish 
 
 
 
 
 
1.
 
www.google.com 
2.
 
www.render.ru 

---

 
 
 
 
1.
 
www.google.com 
 
 
 
 
 

---

 
2.Loyiha ishini rangli grafikada tugatish. 
 
 
 
 
 
1.
 
www.hqrom.com 
2.
 
www.google.com 

---

 
 
 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
1.
 
www.google.com 
2.
 
www.hqrom.com 
 

---

 
 

---

23-mavzu. Ko’p qavatli turar joy binolarining o’ziga xos tomonlari. 
 
Reja: 
 
1. Ko’p qavatli turar joy binolari bo’yicha umumiy tushunchalar. 
2. Ko’p qavatlt turar joy binolarining turlari. 
3. Jurnal, adabiyotlar va metodik ishlar bilan tanishtirish. 
 
1. Ko’p qavatli turar joy binolari bo’yicha umumiy tushunchalar.
SHaharlardagi 
yashash 
hududlarining 
tanqisligi 
tufayli 
O‟zbekiston 
Respublikasi viloyatlari markazlari, mamlakat poytaxti va Qoraqalpog‟iston 
Respublikasi shaharlarida vaqt o‟tishi bilan aholini urbanizatsiyalashgan 
(jamlangan) holda joylashtiradigan turar – joy binolarining asosiy tiplarini ko‟p 
qavatli (liftli) yashash uylari tashkil eta boshlaydi. Bunday uylarning keng 
ko‟lamda qo‟llanishi yashash hududlaridan va injenerlik kommunikatsiyalaridan 
yetarli darajada samarali foydalanish imkonini beradi. Uylarning bunday tipi yahni 
ko‟p qavatli turar joy binolarining arxitekturaviy rejasining turli tuman ekani, 
hajmiy – obrazli va konstruktiv yechimlari bo‟yicha, Markaziy Osiyo regionida 
yetarlicha keng tarqalgan. Ular foydalanish uchun iqtisodiy tejamkor, hududdan 
ratsionalg‟ foydalanishda samarador va turli sonli va demografik tarkibga ega 
bo‟lgan oilalarning mamlakatning murakkab iqlim va seysmik (7 – 9 
ball)rayonlarida yashashlari uchun fazoviy – rejaviy parametrlari bo‟yicha 
mehyoriy sanitariya – gigienik va komfort sharoitlarni ancha uzoq bo‟lgan 
muddatga tahminlab beradi. SHu bilan bir vaqtning o‟zida ko‟p qavatli yashash 
uylarning qurilishi yirik shaharlarda ko‟rkam fazoviy kompozitsiyalarni yaratish va 
o‟sib borayotgan Respublika aholisini joylashtirish imkonini beradi. 
Ko‟p qavatliturar-uylarning katta guruhini umumiy tipologik 
xususiyat 
birlashtiradi 
ularda 
asosiy 
xonadondan 
tashqaridagi 
vertikal 
kommunikatsiya vazifasini liftlar bajaradi. Lift bo‟lgani bilan zinapoya o‟rniga 
o‟tmaydi, zinapoya vertikal yo‟nalishda muhim rol o‟ynaydi.Ko‟p qavatli turar uy- 
joylariga 6 qavatdan 9qavatgacha bo‟lgan uylar kiradi.

---

9-16 qavatli turar-uylar baland qavatli uylar turiga kirib, eng yaxshi iqtisodiy 
ko‟rsatkichlarga ega hamda, ularda yashash uchun yetarlicha yuqori qulay sharoit 
yaratish mumkin. Bunday qavatli uylar yirik va yirikroq shaharlarda, hamda turar-
uy fondining yuqori zichligi iqtisodiy jihatdan zarur bo‟lgan hududlarda 
quriladi.Baland qavatli turar joy uylari keyingi yillardaO‟zbekistonda xam 
qurigan. Bu uylar qurilishida yer maydonini tejash jihatidan ancha qulaydir. Ko‟p 
qavatli uylardan farqi shuki, bu uylarda kamida 2 ta lift o‟rnatilgan bo‟lishi shart 
(odam tashiydigan va yuk tashiydigan) bo‟lib, bir sektsiyaga va blokka juda 
baland uylarda tez yuradigan liftlar o‟rnatiladi. 
Ko‟p qavatli uylarda zinapoya qurilishiga katta ahamiyat berish lozim. 
Yong‟indan, yer qimirlash chidamligiga ehtibor berish kerak, yahni zinapoya 
mustahkam va chidamli materialdan qurilgan bo‟lib, dimiqmaydigan zinapoya 
bo‟lishi kerak. Zinapoya maydonidan uning ikki tomoniga chiqadigai ochiq yo‟l 
bo‟lishi shart. Mehyor bo‟yicha zinapoya maydoni isitilishi shart emas, lekin 
qulaylik bo‟lishi uchun iloji bo‟lsa isitish kerak. Zinapoyalardan tashqari ko‟p 
qavatli turar joylarda boshqa chiqib ketish yo‟llarini, yahni ikki qo‟shni orasidagi 
balkonlar yoki ayvonlar orqali bir - biridan o‟tadigan yo‟lni ham ehtiborga olish 
kerak .Zinapoya-lift tugunlari haqida yuqoridagi boblarda batafsil yozilgan
Ko‟p qavatli turar-uylarning hajmiy tarxiy tuzilmasini xarakterlovchi 
xususiyatlar xonadonlar guruhining rejaviy usullari va xonadondan tashqaridagi 
kommunikatsiyalar tizimi bilan aniqlanadi: zinapoya-lift bo‟g‟inlari, yo‟laklar yoki 
galereyalar. Bu xususiyatlar bo‟yicha turar-uylar uchta katta guruhga bo‟linadi: 
ko‟p va bir sektsiyali, yo‟lakli, galereyali va aralash tuzilmali yo‟lakli-sektsiyali va 
galereya-sektsiyali. Birinchi guruh uylarida (sektsiyali) tarx asosi sifatida sektsiya 
xizmat qilib, zinapoya lift bo‟g‟ini, xoll va yo‟lakning kichikroq kesmasi 
(galereya) atrofida guruhlangan xonadonlardan tashkil qiladi. Ikkinchi guruhni 
yo‟lakli yoki galereyali uylar tashkil qiladi, ularda xonadonlar yo‟lak yoki galereya 
bo‟ylab joylashadi, yo‟lak yoki galereyalar bir-biridan katta masofada joylashgan 
zinapoya-lift bo‟g‟inlari orasidagi yagona kommunikatsion yo‟l sifatida xizmat 

---

qiladi. Uchinchi guruh tarxi tuzilmasi aralash bo‟lgan turar-uylarni o‟z ichiga 
oladi, ularda qavatlar bo‟ylab almashuvchi, yo‟lakli va sektsiyali rejaviy tuzilmalar 
bir xilda ishtirok etadi.