Shahada: ashhadu anna Muhammadan a’bduhu va Rosuluh. Namoz, ro’za va Haj ruknlari

Rosuluh” 
kalimasi xususida gap ketadi.
Lug’aviy ma’noda hammamizga ma’lumki, ”
Men guvohlik beramanki, 
Muhammad Uning, ya’ni Allohning quli, bandasi va Uning yuborgan 
Payg’ambari ekanligiga guvohlik beraman”, 
degan kalimaning haqiqati, uning 
ilmi nimadan iborat. Albatta, buning lug’aviy ma’nosini hamma biladi. Yuqorida 
aytganimizdek, 
”Men Muhammad Allohning bandasi va Payg’ambari ekanligiga 
guvohlik beraman”
, degan ma’noni anglatgan kalimaning haqiqati esa, 
”Men 
Muhammad ibn Abdulloh al-Hoshimiy al-Qurayshiy haqiqatdan ham biror bir 
gapni, biror bir so’zni o’zidan olib emas, yoki hoyi-havasdan emas, faqatgina 
vahiy bilan gapirganiga, uning har bir gapi haqiqat ekanligiga va u haq Alloh 
Taolo tomonidan berilgan haq ekanligiga guvohlik beraman va u ibodat 
qilganidek inbodat qilaman, u ko’rsatganidek, aytganidek ibodat qilaman”,
deb qalban va tilimiz bilan iqror bo’lishligimizdir. Uning keltirgan shari’atining 
barchasiga yoqsa-yoqmasa bo’ysunaman, uning keltirgan nahiylariga, qaytargan 
nahiylariga istasam-istamasam ulardan ehtiyot bo’laman va bu narsalarni haq 

---

Alloh tomonidan Rosululloh sollallohu a’layhi va sallamga yuklatilgan vazifa deb 
e’tiqod qilaman, degan ma’noni o’zining ichiga oladi.
Biz oddiygina qilib, Muhammad bu Payg’ambardir, deyishlikka, Muhammad 
Allohning elchisi, deyishlikka o’rgangan bo’lsak ham, lekin uning ilmi, uning 
haqiqati bu, ana shu Muhammad olib kelgan narsani barchasiga iymon keltirishlik, 
uning aytgan har bir so’ziga, ishonarlimi, ishonarsizmi, osha zahoti iymon 
keltirishlikni taqozo etadi.
Rosululloh sollallohu a’layhi va sallamning Me’rojga chiqqan kechalarida, bu 
xabarni eshitgan uncha-buncha iymonga kelgan odamlar to’xtab qolishgan. Chunki, 
bu ular uchun bu narsa umuman tasodif edi. Aqllariga solib bo’lmas darajada juda 
ham katta buyuk ish edi. Kechaning qaysidir bir qismida Baytul Haromdan Baytul 
Maqdisga borib, Baytul Maqdisdan osmonga ko’tarilib, Jannat va Jahannam 
kezdirilib, Robbisi bilan suhbatlashib, yana qaytib tushib, o’rinlariga kelib yotishlik 
ularni tasbeh qilishga bir oz mashaqqatlantirib qo’ydi. Shunda Abu Bakr Siddiq 
Makkaning tashqarisida edilar. Abu Bakr Siddiq kirib kelayotganlarida mushriklar 
yugurib borib, ana, eshitdingmi, do’stingni nima deyayotganini, endi bunisiga nima 
deysan, bir kechaning qaysidir qismida mana shuncha ishlarni qilib kelibdi, 
deyishganida, Abu Bakr Siddiq bir daqiqa, bir soniya ikkilanmasdan, Muhammad 
aytibdimi, demak, rost, dedilar. Mana shu ishdan keyin Siddiq degan laqabni 
olganlar. Tasdiqlovchi, ishonuvchi, degan Siddiq laqabini olganlar. Chunki, bir 
soniya ham ikkilanmadilar, o’ylanmadilar. 
Demakki, agar biz