Sh. T. Otaboev t. I. Iskandarov kommunal gigiena

LYUMINESCENT LAMPALAR
Bu lampalar elektr tokini iqtisod qiladi va yorug’lik tarqatish jihatidan tabiiy yorug’likka yaqin turadi. Lyuminescent lampalarning cho’g’lanish lampalaridan afzal tomoni, ularning spektral nurlari ko’zni charchatmaydi. Lyuminescent lampalarning yoritish darajasi cho’g’lanish lampalarinikidan pastroq bo’lib, 3000 dan 9000 NT ga teng. Lyuminescent lampalardan yorug’lik yoyilib tarqaladi, ko’zni qamashtirmaydi. Lampa ichidan gaz orqali o’tadigan elektr toki uzilib-uzilib oqib o’tadi, bunday pul’saciyani ko’z goh ilg’aydi, goho ilg’amaydi. Pul’saciya alomatlari sezilarli bo’lganda ko’z charchashi kuzatiladi.
SHuning uchun sun’iy yoritish usullariga quyidagi talablar qo’yiladi:

1. 
   yoritish uchun o’rnatilgan lampalarning yoritish shu’lasi ko’zni charchatmasligi kerak;
   
2. 
   YOritish oqish doim bab-baravar bo’lishini ta’minlash kerak;
   

v) Kuchli shu’la ko’zni zo’riqtirishi mumkinligini hisobga olish kerak;
Sun’iy yoritishning sifati ko’p jihatdan yoritish armaturalariga va ularni ishlata bilishga bog’liq. Masalan, lampalar shu’lasi ko’zga ziyon qilmasligi uchun yoritgachlar ustiga o’rnatiladi gan yorug’lik qaytargich burchagini to’g’ri o’rnatish kerak. YOritgichning himoya burchagi, lampaning cho’g’langan tanasidan o’tadigan to’g’ri gorizontal chiziq cho’g’langan tana nuqtasi bilan kesilganda hosil bo’ladigan burchakdir.
YOritish asboblari - asosan yoritish manbalaridan va armaturadan iborat. YOritish armaturalarining vazifasi yorug’lik oqimini to’g’ri yo’naltirishdir. YOritish asboblari hamma joyni yoki xonalarni yoritishga mo’ljallangan bo’lishi mumkin. YOritish uskunalari shipga, devorga, pol ustiga, tik asosga o’rnatilishi (torshyer) mumkin.
Turli binolarni loyihalashda sun’iy yoritishning gigienik normalari va sanitariya qoidalari nazarda tutiladi.
Sanitariya normalari va qoidalari «Sun’iy yoritish» jamoa korxonalari binolari, ishxonalar uchun maxsus yoritish uskunalari uch guruh ishlarni bajarish uchun mo’ljallanadi. Bular to’g’risida yuqorida zikr qilinganidek yoritish nrrmalari, jumladan xonalar, yotoqxonalar, mehmonxonalarning nomyerli xonalari, uxlash xonalari uchun o’rtacha yoritilish 75 lyuksdan kam bo’lmaydi, ovqat tayyorlanadigan oshxonalarda 100 LK, yo’lakxona - 50 LK va hojatxonalarda 30 LK yorug’lik bo’ladi.
Opyeraciya oldi xonasi, jarohatlar bog’lanadigan xona, reanimaciya xonalari cho’g’langan lampalar yorug’ligi bilan 150 LK da yoritiladi, vrachlar xonasida - 100 LK, opyeraciya maydoni 3000 LK yorug’lik bilan yoritiladi.
Kechalari odamlarning yurishi uchun engillik tug’dirish maqsadida ko’chalar, maydonlar, bog’lar, dam olish joylari ham sun’iy yoritlishi kerak.