Ш. Шоабдураҳмонов, М. Асқарова, А. ҲОжиев, И. Расулов, X. Дониёров

Ҳамма олмоши гапнинг уюшиқ бўлакларидан кейин ёки олдин қўлланиб, умумлаштирувчи сўз вазифасида келади: Онам, опам, акам, бобом, бувим ва мен — ҳаммамиз айвонда дастурхон атрофида давра қурганмиз. (0.) Қурт-қумурсқа, ка- палак, қўнғиз — ҳаммасини ҳимоя қиларди. (0.) ...завод, фаб- рика, ер-сув — ҳаммаси бизники, дейишяпти. (0.)
Баъзан жамлаш маъносини кучайтириш учун умумлашти- рувчи сўз вазифасида келган ҳамма олмошидан олдин жамий- ки сўзи ишлатилади. Петроград ишчилари завод, фабрикалар, ер-сув — жамийки ҳаммаси бойлардан тортиб олинсин деяпти. (0.)
Ҳамма олмоши инкор гаплар таркибида келганда тўла жам- ликни ва қисман жамликни ифодалайди. Масалан, ҳамма кел- мади гапини икки маънода тушуниш мумкин: а) «ҳеч кйм келмади» м'аъносида; б) тўлиқ ҳамма эмас, баъзилар кел- мади» деган маънода.
Бу сўз чиқиш келишиги формасида келиб, олмош маъноси- дан ташқари белгининг ортиқлигини билдиради: ҳаммадан ба- ланд; модал сўз вазифасини бажаради: Ҳаммадан чолнинг тадбиркорлиги ажаблантирди. (0.) Ҳамма олмоши эгалик аф- фиксларини олишда маълум хусусиятга эга бўлади. Бу олмош- нинг ўзаги кўплик маъносини ифодалагани учун эгаликнинг бнрлик формаларини олганда ҳам шу маъно сақланади: Эрта- га ҳамманг бир тангадан пул олиб келасанлар. (0.)

2. 
   бари олмоши кўпинча от характерида қўлланиб, нред- мет ва шахсларнинг йиғнндисини ифодалайди, гапда отга хос вазифаларда келади. Бу олмош аслан «бор» («мавжуд») маъноси билан боғлиқ бўлиб, кейинги и товуши эгалик аффик- сидир. Бошқа жамлаш олмошларидан шу хусусияти билан ҳам ажралиб туради.
   

Бари сўзинннг таркибида III шахс бирликни ифодаловчи эгалик аффикси бўлганлиги учун кўпинча қар'атқич келишиги формасидаги сўз билан бнрга ишлатилади: Буларнинг барини

тарих шамоллари учириб кетди. (С. Аҳм.) Бари бизнинг қиш- яоқдан экан.

Эгалик аффикси баъзан такрорланиб (икки даражали) ҳам қўшилади: Одамларнинг бариси аввал бўз киярди. (0.) «Ба- риси бўрдоқи» дейди қўй эгалари. (0.)
Бари олмоши уюшган бўлаклар ёки бирикмалардан кейин келиб, умумлаштирувчи сўз вазифасини ҳам бажаради: Унг цўлим, сўл қўлим — бари ўз қўлим. (А. Қ.) Ҳа деб бузилавер- ганидан кейин у ёғини ковлайди, бу ёғини ковлайди, хуллас, ичида нимаси бўлса, барини билиб олади. (С. Аҳм.) Бошим- дан зар сочсалар, оёқларим остига поёндоз ёзсалар, нурдан кўйлак тикиб кийдирсалар, баридан кечардим-у, шу бир оғиз сўз билан қолардим. (С. Аҳм.)