Sh. Murodov, R. Ismatullayev

1.2-§. TO‘G‘RI CHIZIQLARNING ORTOGONAL PROEKSIYALARI

Ma'lumki, to ‘g‘ri chiziqning vaziyatini uning ixtiyoriy ikki 4 nuqtasi aniqlaydi. To‘g‘ri chiziqning proyeksiyasi uning ikki nuqtasini proyeksiyalash orqali yasaladi.

Agar to ‘g‘ri chiziq proyeksiyalar tekisliklariga nisbatan parallel ham, perpendikular ham bo‘lmasa, bunday to ‘g‘ri chiziq ixtiyoriy yoki umumiy vaziyatdagi to ‘g ‘ri chiziq deyiladi. Umumiy vaziyatdagi to‘g‘ri chiziq proyeksiyalar tekisligi bilan o‘tkir burchak hosil qiladi.
S.B.P. usulida to ‘g‘ri chiziq asosan sonli belgilari ko‘rsatilgan
ikki nuqtaning proyeksiyalari orqali beriladi.
Agar to ‘g‘ri chiziq kesmasi ixtiyoriy ikki nuqtasining son belgilari har xil bo‘lsa, bu to ‘g‘ri chiziq H0proyeksiyalar tekisligiga nisbatan umumiy vaziyatda joylashgan bo‘ladi (1.5- a, b rasm).
To‘g‘ri chiziqning AB kesmasini A nuqtasi H0 tekislikdan 2 m va В nuqtasi 7 m yuqorida joylashgan bo‘lsin (1.5- a rasm). Unda A va В nuqtalarni # 0 ga ortogonal proyeksiyalab A'2 va B'1 nuqtalar hosil qilinadi. So‘ngra ular tutashtirilib AB kesmaning H() dagi A \ B'7 proyeksiyasi yasaladi. 1.5- b rasmda AB (A'2 B 7) kesma proyeksiyasi tekis chizmada H0 da tasvirlangan.
Agar to £g‘ri chiziq asosiy H0 proyeksiyalar tekisligiga perpendikular bo‘lsa, uning shu tekislikdagi proyeksiyasi nuqta bo‘ladi. Bu nuqta son belgilari har xil bo‘lgan ikkita harf bilan


1.5- rasm.


11
belgilanadi. 0 ‘z navbatida, bunday to‘g‘ri chiziq asosiy H0 tekislikka proyeksiyalovchi deyiladi (1.6-a, b rasm).
Agar to ‘g‘ri chiziq asosiy tf0 proyeksiyalar tekisligiga parallel
a b
1.6- rasm.

yoki unda yotgan bo‘lsa, uning shu tekislikdagi proyeksiyasi o'ziga teng bo‘ladi. Unda to‘g‘ri chiziq kesmasi uchlarining sonli belgilari bir xil bo‘ladi. Bunday to‘g‘ri chiziqqa gorizontal to ‘g ‘ri chiziq deyiladi (1.7- a, b rasm).