Sh. Murodov, R. Ismatullayev

к
*4 T

0 1 2 3 4 5m
1 i ! i 1 l j l 1 1 1
У _u
x = 3

1. 
   .3 - rasm .
   

N uqtaning H0, H va V proyeksiyalar tekisliklaridagi ortogonal proyeksiyalari orasida quyidagi bog£lanishlarni keltirish mumkin. Nuqtaning sonlar bilan berilgan proyek- siyasiga asosan uning gorizontal va frontal proyeksiyalarini yasash mumkin. Masalan, biror A nuqtaning Hn tekislikdagi proyeksiyasi berilgan bo‘lsin (1.3-rasm) Avvalo, chizmaning ixtiyoriy joyidan O X LO Yo‘qim o‘tkazamiz. A \ nuqtadan OX ga perpendikular chiqarib, unda Ax nuqtani belgilaymiz. Bu perpendikularga Ax nuqtadan boshlab berilgan chiziqli masshtab bo‘yicha to'rtta birlikni qo‘yib, A "nuqtani belgilaymiz. Natijada A nuqtaning A' va A" proyeksiyalari hosil bo‘ladi. Ax ni va Ax О ni o‘lchab chiziqli masshtabga taqqoslab, A nuqtaning x = 3 va у =2 koordinatalarini aniqlash mumkin.

9

OX o‘qi va О nuqtaning tanlanishiga qarab x, у koor- dinatalar o'zgarishi mumkin. 0, A \ va A" nuqtalarning holatiga nisbatan OZ o ‘qini tanlab, odatdagidek A'" nuqtani yasash ham mumkin.
Sonlar bilan belgilangan proyeksiyalashda A (2,5; 6, - 2), В (5,5;5;0) va С (7,7; 3; 5) nuqtalarning epurini yasash 1.4- rasmda ko‘rsatilgan.

1. 
   0 X 1 OFkoordinata o£qlarini chizamiz (1.4- rasm).
   
2. 
   OX o‘qiga nuqtalarning abssissalari 2,5, 5,5 va 7,7 larni chiziqli masshtab bo‘yicha qo‘yib Ax, Bx va С nuqtalarni hosil qilamiz.
   
3. 
   Bu nuqtalardan OKo‘qiga parallel to‘g‘ri chiziqlar o£tkazilib, ularga nuqtalarning ordinatalari mos ravishda 6, 5 va 3 lar masshtab bo‘yicha qo‘yilib A’ v B'0 va C 5 nuqtalarning holati aniqlanadi. Bu esa berilgan nuqtalarning sonlar bilan belgilangan proyeksiyadagi epuri bo'ladi.
   

10