Sh. Murodov, R. Ismatullayev

3.2.3. Topografik sirtning berilgan qiyalikdagi chizig‘ini yasash

Topografik sirtlarda turli kanallar, yo‘llar kabi inshootlar qurish mumkin. Buning uchun inshootlaming tegishli qiyaligi beriladi. Qurilish ishlari shu qiyalikka asosan bajariladi.
Gorizontallari va ulaming son belgilari bilan berilgan topografik sirtda qiyaligi / = 0,04 ga teng bo‘lgan chiziq yo‘nalishi o‘tkazilsin (3.8- rasm). Buning uchun quyidagilar bajariladi:

1. 
   Qiyaligi / = 0,04 berilgan chiziqni o'tkazish uchun uning intervali/=1:г-1:0,04=25 m aniqlanadi.
   
2. 
   R =25 m radius bilan tegishli chiziqni masshtabda 100- gorizontal chiziqdagi A'm nuqtadan R 25 radius bilan yoy chizilib, 90-gorizontal chiziqda nuqta hosil qilinadi.
   
3. 
   So‘ngra В 90 nuqtadan R25 radius bilan yoy chizilib 80- gorizontalga C'80 nuqtani, shuningdek, boshqa gorizontal chiziqlarda U 1Q, E m, ... nuqtalarni yasaymiz. Qiyaligi i = 0,04 berilgan chiziq A', ff, C , U , ... nuqtalar orqali o‘tadi.
   

103


3.8-rasm.

Qiyaligi berilgan chiziqni topografik sirtga bir necha yo‘nalishlar bo‘yicha o ‘tkazish mumkin. Chunki har bir aylananing yoyi gorizontal chiziqni bir necha nuqtalarda kesishi mumkin.

3.2.4. Topografik sirtning qo‘shimcha gorizontal chiziqlar proyeksiyalarini yasash

Qurilish inshootlari yoki ba’zi bir geometrik, metrik va pozitsion m asalalarni yechishda topografik sirtlar ustida qo'shimcha gorizontal chiziqlar proyeksiyalarini yasashga to ‘g‘ri keladi.
Masalan, 3.9-rasmda gorizontallari va son belgilari bilan berilgan topografik sirtning 15- va 16 -gorizontal chiziqlari orasida uning 15,25; 15,50; 15;75, ... gorizontal chiziqlari yasalsin. Buning uchun sirtning 15- va 16- gorizontal chiziqlarini kesuvchi bir necha ixtiyoriy to ‘g‘ri chiziqlar o‘tkaziladi. Hosil bo‘lgan ГУ16К \ 5-, M \ 6N ' ]5; E'l6F 15 kesm alarning har biri to'rttadan bo‘laklarga bo‘linadi. Hosil bo‘lgan nuqtalarning bir xil son belgililari birlashtirilsa, topografik sirtning 15, 25; 15,
50; 15, 75; ... gorizontal chiziqlarining proyeksiyalari hosil bo‘ladi.
104