Sh. Murodov, R. Ismatullayev

96
sirtlarning H0 tekisligi bilan kesishgan chiziqlari ularning nolinchi gorizontal chiziqlari bo'ladi.


Geometrik sirtlar proyeksiyalariga oid nazorat savotlari

1. 
   S.B.P. da к о ‘pyoqliklar qanday tasvirlanadi?
   
2. 
   Ко ‘pyoqliklar bilan tekislikni kesishishi qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Aylanma sirtlar qanday tasvirlanadi?
   
4. 
   Konus, silindr sirtlari qanday tasvirlanadi?
   
5. 
   Aylanma sirtning tekislik bilan kesishishi qanday bajariladi?
   
6. 
   Konus sirti bilan to'g'ri chiziqning kesishish nuqtasi qanday aniqlanadi?
   
7. 
   Silindr sirti bilan to ‘g ‘ri chiziqning kesishish nuqtasi qanday aniqlanadi?
   
8. 
   Geometrik sirtlarning o'zaro kesishish chizig‘i qanday yasaladi?
   

3 -bob.

TOPOGRAFIK SIRTLAR

3.1-§. UMUMIY MA’LUMOTLAR

Yer sirtining tuzilishi juda murakkab bo‘lib, balandlik, pastlik, tepalik va boshqa ko‘rinishlarga ega (3.1- rasm). Bularning hammasi relyef deyiladi.

3.1- rasm.

Relyefning chizmada ifodalanishi esa topograflya deyiladi. Topografiya so‘zi grekcha bo‘lib, «joyni tasvirlash» degan ma’noni bildiradi. Umuman, har qanday yer sirti topografik sirt deyiladi. Yer sirtining hosil bo‘lishi biror geometrik qonun-qoidalarga bo‘ysunmaydi. Bu sirt noqonuniy yoki qonunsiz sirt hisoblanadi. Ma’lumki, Yer sirtining har bir joyi turlicha tepalik, chuqurlik, balandlik, jarlik kabilardan iborat. Shuning uchun yer sirti chizmada gorizontal chiziqlar yordamida tasvirlanadi. Yer sirtining har. 1,5... metrida H0tekisligiga parallel tekisliklar bilan kesilishidan uhing yasovchilari yoki karkasi hisoblangan gorizontal chiziqlar
hosil bo‘ladi (3.2-rasm).