Sh. H. Usanov, M. X. Tinibekov harbiy toksikologiya

Inversiya  –  atmosfera  havosining  yuqoridan  pastga  tomon 

harakatlanishi. Havoning bunday harakati pastki havo qatlamining 

yuqori  qatlamlarga  nisbatan  sovuq  va  og‘ir  bo‘lishida  kuzatiladi. 

---

22

Bunda  zararlangan  havo  yer  bag‘irlab  uzoq  joylargacha  (20–30 

km)  tarqaladi.  Bunday  holat  tunda  hamda  ochiq  qish  havosida 

kuzatiladi.

Izotermiya – havoning yuqoridan pastga ham, pastdan yuqoriga 

ham  harakatlanmasligi.  Havoning  bunday  harakati  20–30  m 

yuqoridagi  havo  harorati  yer  yuzasidagi  bilan  bir  xil  bo‘lganda 

kuzatiladi.  Bunda  zaharli  modda  bir  joyda  turib  qoladi.  U  ko‘pi 

bilan 10–12 km gacha tarqaladi. Bunday holat ertalab va kechqurun 

kuzatiladi. 

Konveksiya  –  havoning  pastdan  yuqoriga  harakatlanishi. 

Havoning  bunday  harakati  yuqori  havo  qatlamining  pastki 

qatlamga  nisbatan  sovuq  bo‘lishida  kuzatiladi.  Bunda  zararlangan 

havo  pastdan  yuqoriga  tomon  harakatlanishi  oqibatida  zararlanish 

hududi 3–4 km ni tashkil qiladi. Bunday holat ochiq yoz kunlarida 

kuzatiladi.