Sertifikatlastiriw tiykarlari

Frantsiyada sertifikatlastırıw iskerligi. Frantsiyada kópshilik ámel qılınıp atırǵan standartlar usınıs formasında bolıp, belgili bir bólegi májburiy esaplanadı. Bul standartlar ónima qawipsizligi, miynet qáwipsizligi, átirap -ortalıq hám den-sawlıq menen baylanıslı.

Frantsiyada eń dáslepki 1938 jılı sertifikatlastırıw haqqındaǵı nızam qabıl etilgen. Bul nızam milliy standart belgisi NF házirge shekem ózgeris kiritilgen halda isletilip atır. AFNOR moynına 1941 jılda qabıl qılınǵan dekret tiykarında NF belgisi mártebege iyeligi hám mámlekette sertifikatlastırıw iskerlik sisteması júkletilgen.

Frantsiyada NF belgisi milliy standartlarǵa uyqas eń birinshi sertifikatlastırıw muwapıqlıq belgisi bolıp tabıladı. Bul belgi qalada hám shet mámleketlerde keń tarqalǵan hám qollanilab kelinip atır. Bul belgi awıl xojalıǵı hám sanaattıń hár qıylı tarawlarında kóplegen sırtqı kórinislerde qollanıladı. Ol bir qansha shet el mámleketlerde keń tarqalǵan. Házirgi waqıtta NF belgisi menen 100 mıńnan kóbirek ónim túrleri tamǵalanadı. ‘‘NF belgisi, ózlestiriwdiń tiykarǵı qaǵıydalari’‘ nızamında belginen paydalanıw shártleri hám ózlestiriw tártibi belgilep qoyılǵan. Belginen tek litsenziyası barlar paydalanıwına ruxsat etilgen. Ónim túrlerine belgi bosilishini AFNOR qarıydar yamasa kóbirek bólegi islepshıǵarıwshı mápi tiykarında anıqlap beredi. Hár bir ónim túri boyınsha AFNOR arnawlı qarar menen, yaǵnıy belginen paydalanıw qaǵıydasın, onı ózlestiriw shártlerin, islep shıǵarıw processlerinde májburiy qadaǵalaw túrleri, tartıw formasına juwapker hám belgin qoyıw menen baylanıslı basqa jaǵdaylardı tastıyıqlaydı.

Shet el ushın islep shıǵarılıp atırǵan ónim jáne bul jergilikli ónimniń sol túri ushın shártler qoyıw menen arnawlı keltiriledi. Onı usınıs etiwge ornatılǵan talaplardı qandirsa, NF belgisinen paydalanıw múmkin. Qarıydarǵa hám AFNORga munasábeti boyınsha shártnama minnetlemelerin óz moynına alıp lizentsiant óziniń ónimin NF belgisi menen tamǵalaydı. Eksport qılıw ápiwayı eskertiwden litsenziya tolıq biykar etkenge shekem yamasa arnawlı sheshimge shekem ámelge asırıladı. AFNOR belgisin nadurıs qollanıwı ótirik reklamalar hám jalataylıqlar ushın nızam boyınsha qadaǵan etiledi. AFNOR NF belgisi qoyılǵan materiallar hám basqa ónimler dizimin dáwirlik tákirarlanatuǵın baspa etip baradı.

AFNOR basqarıwında sertifakatlastırıw sisteması ónim úlgisi sınawın ótkeriw, shólkemde sapa menejmenti sistemasın bahalaw hám de náwbettegi hardayım tákirarlanatuǵın úlgi tekseriwi, shólkemler ústinen tekseriw, islep shıǵarıw tarawı hám támiynat ushın úshinshi tárep sertifikatlastırıw sistemasın sáwlelendiredi. NF belgisin qollaw huqıqın alǵanında tayarlawshı islep shıǵarıw processleri ústinen turaqlı tekseriw jáne bul tekseriw nátiyjelerin dizimge alıwdı ámelge asırıwǵa májbúr.

AFNORnıń akkreditlaǵan 60 dan kóp sınaw laboratoriyaları ámeldegi bolıp, yaǵnıy olar ‘‘NF belgisin tamǵalaw rásmiy laboratoriyalari’‘ dep ataladı.

Frantsiyada sertifikatlastırıw boyınsha iskerlik tómendegi tiykarǵı jónelislerde rawajlantiriladi:

- májbúriy texnikalıq reglamentlerge muwapıq sertifikatlastırıw. Hár bir reglament qaǵıydaları hám, ádetde, basqarıw mekeme yamasa onı ótkeriwge kepillikli basqa shólkemler maqullaǵan ónim alıwdı ózinde kórsetedi. Maqullawda identifikatsion jarlıq yamasa belgi qoyılıwı hám sertifikat beriliwi múmkin;

- sanaat ónimlerin sertifikatlastırıwdı mámleket kepilligindegi keńseler atqaradı. Bunda ‘‘kvalifikatsionsertifikatlar’‘ dep atalıwshi sertifikatlar beriledi. Azıq-awqat sanaatı ushın nızamda belgilengen ‘‘awıl xojalıǵı ushın sapa belgisi’‘ alınadı ;

- menejment sistemaların sertifikatlastırıwdı ǵárezsiz keńseler atqaradı.

Frantsiyada import qılınıp atırǵan ósimlik hám gosh ónimleri, medicina ónimleri hám bólek ximiyalıq tovarlarǵa qatań sanitariya hám gigiena talaplarına ámel etiledi. Kemnen-kem jaǵdaylarda alıp kelinip atırǵan jasıl náller, mıywelar hám palız eginlerilerge fitosanitariya sertifikatlab etiledi. Azıq-awqat ónimlerin bajıxanada májburiy tártipte sanitari qayta islewden ótkeriw kerek. Alıp kelinip atırǵan palız eginleri hám mıywelarǵa EI birden-bir normaları boyınsha sapasın anıqlaw tártibi ornatılıp, oǵan tiykarınan, úshinshi mámleketten alıp kelinip atırǵan úshinshi túr palız eginleri hám mıywelar qadaǵan etilgen.