Семинар ўтказиш юзасидан тавсиялар Мавзу: Ижтимоий-психологик муаммолари мавжуд бўлган болалар билан ишлаш

Болага кескин вазиятларда ёрдам беришннг психологик хусусиятлари

Руҳий тушкунлик вазиятига тушиб қолган бола билан ишлашни режалаштириб, психолог ўз олдига қуйидаги мақсадларни қўйиши мумкин:

• 
  болани қўрқув, тортиниш, умидсизлик ҳолатидан қутқариш;
  

• 
  ҳар бир бола учун одатий психологик ҳолатни (руҳий тушкунлик вазиятигача бўлган ҳолатини) тиклаш;
  
• 
  ёрдам кўрсатиш ташқи манбаларини жалб қилиш ва боланинг ички ресурсларини кучайтириш;
  
• 
  болага (ўсмирга) аниқ бир танглик мазмуни ва ўз ҳаёти хусусиятлари ўртасидаги ўзаро боғлиқликни тушуниши учун имкониятлар яратиш;
  
• 
  болани кучли танглик ҳолатидан чиқишига ва кейинги ҳаётида танглик вазиятларини бартараф қилишига ёрдам берадиган янги кўрсатмаларни, хулқ усулларини шакллантириш, шунингдек, копинг механизмларини ривожлантириш.
  

Танглик ҳолатига тушиб қолган болага психологик ёрдам кўрсатиш асосини амалга оширишда унинг сезгилари ва кечинмалари билан ишлашни ташкил қилади. Мана шу сабабли психологнинг бола билан алоқалари муҳим аҳамиятга эга бўлади. Шунинг учун алоқа ўрнатиш ва уни таъминлаб туришга ёрдам берадиган ҳар қандай мумкин бўлган воситалардан фойдаланиш зарур. Танглик ҳолатларида психолог ҳимоя ва қўллаб-қувватлаш вазифасини бажаради. Бола ҳаётида аниқ бир танглик ҳолатининг ўрни ва аҳамиятини тушуниш, бола хавфли деб тушунадиган омилларнинг таъсирини юмшатиш мақсадида нима ишлар қилиш мумкинлигини билиш учун бола ҳақида иложи борича кўпроқ ахборотлар тўплаш муҳим.
Болага ўзининг ҳиссиётларини ва эҳтиёжларини ифода этиши (ўйин, тана билан боғлиқ, шунингдек, арт-терапевтик методлар ёрдамида) ва ҳаяжонларининнг новербал ҳамда вербал даражалари ўртасида боғлиқликни йўлга қўйишга ёрдам бериш муҳим.
Ишларнинг тартибли тузилиши аниқ вақт ва амаллар доираси болага ишонч бағишлайди. Бола фақатгина яқин учрашув қаерда ва қачон бўлишини эмас, балки учрашувлар орасидаги вақт давомида психологни қандай қилиб ва қачон топиши мумкинлигини билиши ҳам жуда муҳим.