Say d u lla m irzayev

D aryo tinm ay solardi shovqin,
Q iz ко ‘ziday qora edi tun.
277

---

Q iz qalbiday p o k edi havo,
Qiz qalbiday sevgiga davo.
Ham id Olimjon — peyzaj tasviri va p ortret chizishga ham
usta. Shoir bunda til im koniyatlaridan, rang-barang tasviriy 
vositalardan k atta m ah o rat bilan foydalanadi.
Ham id Olimjon she’riyati — vazn va qofiya jihatidan ham 
nam unali, m ukam m al. Shoir k o ‘pincha asar tilining boyligi 
va ravonligini ta ’m inlash bilan vaznning musiqiyligi, ritmning 
aniqligi va jozibadorligiga ham erishadi.
D ilrabo q o ‘shiqdek ravon, muziqiy ohang jihatidan g‘oyat 
yoqimli b o ‘lgan o ‘rinlarni shoir she’riyatidan istagancha topish 
m um kin. H am id O lim jon sh e’riyati m avhum sim volikadan, 
n oaniq intellektuallikdan xoli b o iib , xalqqa g‘oyat yaqin va 
tushunarlidir. Shoir she’riyati um rboqiyligining sabablaridan 
b iri h a m a n a s h u n d a . S h u n d a y q ilib , h a r b ir m is ra n i 
m azm undor, ravon va obrazli qilib yaratish, h a r bir so ‘z va 
iborani o ‘z o ‘rnida, aniq bir m aqsadni k o'zlab ishlatish H am id 
O lim jon uslubiga xos asosiy xususiyatdir. M azm un aniqligi, 
ifoda tiniqligi, falsafiy m ushohada teranligi, lirik j o ‘shqinlik, 
qalb harorati, go'zal tasvir va serjilo til boyligi Ham id Olimjon 
ijodining xarakterli belgilarini tashkil etadi.
M am lakatim izda H am id Olim jon nom ini abadiylashtirish 
so h a sid a h am q a to r ta d b irla r am alg a o sh irild i. K o ‘pgina 
m ak ta b la r, o ‘quv y u rtlari, k o ‘cha va xiyobonlar, jam o a va 
d a v la t x o ‘ja lik la ri H am id O lim jon nom i b ila n a ta lm o q d a . 
Q arshi D avlat universitetiga, T oshkent m etrosi bekatlaridan 
biriga H am id O lim jon nom i berildi. Jizzaxda shoirning uy- 
muzeyi ishlab turibdi.Shoir ijodi o ‘rta va oliy m aktablarning 
o ‘quv dasturlaridan m ustahkam o ‘rin egallagan. U ning asarlari 
dunyoning k o ‘plab tillariga tarjim a etilgan.
H am id Olimjon 2004-yilda «Buyuk xizm atlari uchun» ordeni 
bilan m ukofotlangan.
278

---

M I R T E M I R
(1 9 1 0 - 1978)
M irtemir XX asr o ‘zbek adabiyotining rivojlanishiga salmoqli 
h issa q o ‘sh g an a rd o q li lirik s h o ird ir. K o m il Y a sh in
ta ’kidlaganidek: «M irtem ir o ‘zbek yangi she’riyatining tam al 
toshini q o ‘ygan ustoz, oqsoqol shoirlarim izdan. U g ‘oyatda 
m ehnatkash, jafokash, hassos, bilim don, k am tar, zukko so ‘z 
s a n ’atk o rid ir. V a ta n p arv a r shoir m um toz adabiyotim izning 
b arh ay o t a n ’analarini, xalq o g ‘zaki ijodini chuqur o ‘rganib, 
o ‘zbek ad a b iy o tin i b o y itdi, h ozirgi zam on s h e ’riy atim izn i 
yuksaklikka k o ‘tarishda zo ‘r kuch sarf etdi»86. Chingiz Aytmatov 
esa: «M irtem ir ulkan shoir, jo n ajon d o ‘st, tengi yo‘q dilkash 
inson edi... U G ‘afur G ‘ulom, Oybek, Shayxzoda va o ‘zbek 
adabiyotining katta avlodiga m ansub boshqa san’atkorlar bilan 
yonma-yon turadi»87, — deb yozgan edi.
M irtem ir T ursunov 191 ()-yilning 10-mayida Q o zog ‘iston 
respublikasining Turkiston tum anidagi Eski lqon qishlog‘ida 
dehqon oilasida dunyoga keldi. Oldin qishlog'idagi m aktabda 
savod ch iqardi. 0 ‘n b ir yoshida T o sh k en tg a q ochib kelib, 
m aktab-internatda tarbiyalandi, yangicha m aktablarda o ‘qidi. 
Pedakadem iya (hozirgi Alisher N avoiy nom idagi Sam arqand 
D a v la t d o rilfu n u n i)d a t a ’lim oldi. S o ‘ng gazeta va ju rn a l 
tahririyatlarida ishladi, turli nashriyotlarda m uharrirlik qildi, 
d o im o b a d iiy ijod va ta rjim a s a n ’a ti b ila n s h u g ‘u lla n d i. 
0 ‘zbekiston Y ozuvchilar uyush m asid a ad ab iy m aslahatchi 
b o ‘lib ishladi, yosh shoirlarni tarbiyalashga k a tta hissa q o ‘shdi.