Say d u lla m irzayev


Tanburim torining yangroq sadosi



Download 9,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet213/296
Sana12.07.2022
Hajmi9,12 Mb.
#782854
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   296
Bog'liq
xx asr o\'zbek adabiyoti. mirzayev s

Tanburim torining yangroq sadosi,
Borliqda umidlar uyg'otib borsin,
Qalblarni eritib yoniq navosi
H ar ruhga bitm as zavq uyg'otib borsin.
289


Mirtemir tomonidan turli yillarda yaratilgan «Yali-yali», «M ard 
yigit, yoring boiay», «Е1 qo ‘shig‘i», «Qora ko ‘zli», «Bog‘ ko‘cha», 
«Shahrimda bir go‘zal bormish», «Barno», «Ustina», «Boqishi», 
«Kelm agan», «Arazlik» kabi k o ‘pgina she’rlar shoirning o ‘z 
maqsadiga yetganidan, insonlarga zavq-shavq bag‘ishlovchi, ularni 
ezgulik ruhida tarbiyalovchi dilbar q o ‘shiqlar yarata olganidan 
dalolat beradi. Mirtemir q o ‘shiqlarida kishilarni qiziqtiradigan
hayajonga soladigan poetik fikrlar, ruhiy kechinmalar iliq lirik 
misralarda yoqimli va ta ’sirli qilib kuylanadi. Ana shuning uchun 
ham shoir haqli ravishda ishonch bilan yozgan:
Qo ‘shiqlarim, siz uchun xijolatlik emasman,
S iz

о ‘tgan y o ‘llarimsiz, kechgan daryolarimsiz.
Sizni men oltinga ham, kumushga ham
bermasman,
Siz mening tansiq g ‘aznam, ezgu dunyolarimsiz!
M irtem irning dilrabo q o ‘shiqlari o ‘zbek q o ‘shiqchiligining 
bebaho boyliklari sifatida m uxlislar qalbidan m ustahkam o ‘rin 
egallagan.
M irtem ir dostonchilikda ham barakali ijod qilgan. «Bong», 
«B arot» (1930), «A gronom », «Jang» (1930), «Xidir» (1932), 
«Nom us» (1934), «Ajdar» (1935), «Ochlar o ‘lkasida» (1936), 
«Suv qizi», «Dilkusho» (1937), «Oysanamning to ‘yida» (1938), 
« Q o‘zi» (1939), « F a rg ‘ona» (1939), «Baxshining aytganlari» 
(1939), «D ary o b o ‘yida» (1948), «Surat» (1956), «Lenin va 
R ajab bobo» (1938-1965), «Pattining hasratlari» (1974), «Yuz 
bir» (1974) singari yigirm atacha katta-kichik doston M irtem ir 
qalam iga tegishli.
S h o irn in g « D ilk u sh o » , « Q o ‘zi» d o s to n la rid a x a lq n in g
o ‘tm ishi obrazli tarzd a aks ettirilgan. «D ilkusho» dostonida 
am ir hirsining q u rb o n i b o ‘lgan yosh qizning fojiali taqdiri 
k o ‘rsatilgan.
M irte m ir d o s to n la rin in g a k s a riy a ti z a m o n a v iy m avzu 
tasv irig a b a g ‘ish lang an. «N om us» a sarid a y oshligida ota- 
onasidan yetim qolib, nihoyatda qiynalgan va oqibatda bezorilik
— o ‘g ‘rilik y o iig a kirib qolgan A shur ismli yigitning qayta 
tarbiy alan ish i, vijdonli, halol kishi b o ‘lib yetishishi hikoya
290


qilingan. «O ysanam ning t o ‘yida» d ostonida esa qoraqalp oq
qizi Oysanamning m ehnatdan baxt topgani tasvirlangan.
M irtem ir dostonchiligining c h o ‘qqisi, shubhasiz, «Surat» 
nom li lirik qissadir. U hayotiy tim sollar asosida yaratilgan. 
M a ’lum ki, M irtem ir 30-yillar boshida asossiz hibsga olinib, 
M oskvadagi D m itrov lageriga surgun qilingan, M oskva-V olga 
kan ali qurilishiga j o ‘n atilgan. S hoirning xotini ikki yashar 
qizchasini tashlab M oskvaga ketib qolgan. Qizcha esa tezda 
v a fo t etgan. Bu q a y g ‘uli voq ea M irtem irn in g p ok qalbini 
alg‘ov-dalg‘ov qilgan. «Surat» dostoni ana shu hayotiy fojia 
asosida yaratilgan.
D o sto n d a ikki yillik ayriliqqa bard o sh berolm ay ahdini 
buzgan beburd kelin hamda bevafo yor dardida kuyib yongan, 
ishq jabrini tortib ruhan iztirob chekkan, beg'ubor sevgi sohibi 
b o ig a n yigit turm ushidan olingan tu y g 'u la r tu g 'y o n i inson 
qalbini larzaga soladigan d a ra jad a hayajonli va yorqin aks 
ettirilgan. Shu orqali hayot va inson qismati, sadoqat va xiyonat 
haqida teran poetik m ushohada yuritilgan.
« S u ra t» d o s to n id a s h o ir lirik q a h ra m o n n in g ich k i 
kechinm alarini, ruhiy olam ini yaqqol tasvirlab bergan. A sarda 
ruhiyat tasviri, tabiiylik va samimiylik b o ‘rtib turadi:

Download 9,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   296




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish