«сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы атырау облысы білім беру басқармасының Әдістемелік орталығЫ

Талас көлінің шығу тарихы 
Талас деген адам Жарсуат ауылының азаматы,ауданға танымал ақын 
Таласов Мұраттың арғы ата-бабалары. Ол кезінде егіншілікпен,диқаншылықпен 
айналысқан. Ауылдың қайратты жігіттерінің күшімен арасы 800 метр жерден 5- 
6 метр тереңдікте құдық қаздырып, көлге су жіберген. Нәтижесінде халықтың 
бау-бақша егіп, егіншілікпен айналысуына осы көлдің үлкен пайдасы болған. 
Кейін бұл көлдің атауы Талас көлі деп аталған. 
Қолаңшаш атауы 
Бұл ер адамның аты болып табылады. 1919-1920 жылдары болған адам 
Кеңес үкіметі кезінде ақтар әскерінің атаманы А.Киселёв Топайлы ауылында 
болған. Кейін олардың әскері мал, ақша, зат жинау үшін біздің Құрылыс 
ауылына келген. Олар ауылдың күншығыс жақ бетіндегі Қарауылтөбеден 
қарағанда,Қурайлы сай жақтан түйеге мінген жолаушы көрінеді. Ол
Қолаңшаш болатын. Ол тез арада шешім қабылдап тоғайға кіруге әрекет 
жасаған. Сол уақытта ақтың офицері екі солдаттың иығынан винтовка қойып 
атып, ол адамды өлтірген. Кейін оны жерлемеуге тапсырма береді. Бірақ ауыл 

---

212 
адамдары түнде жасырынып келіп,денесін көлдің жағасына жерлейді. Кеін 
ол жер 
«Қолаңшаш» 
көлі деп аталады. 
Қашағанның шығу тарихы 
Бұл кісінің аты. Тәжібай,Мырзағали атты адамдардың арғы аталары болып 
табылады. Халыққа кезінде көп жақсылық жасаған. Әзі-ата сайынан және 
«Талас» көлінен арық қаздырып, су 
шығарып, ауыл тұрғындарының 
егіншілкпен айналасуына жол берген. Ақсақалдар алқасы бойынша бұл жерді 
«Қашаған» атын берген. 
Ауылымыздың ардагері Ақсеріков Есжан ағайдың естелігінен: 
Құрайлы сай тарихы 
Аталған сайдың жалпы ұзындығы 80,0 шақырым,өткізгіштік қуаты 
секундына 1,5 метр. Тұрақты суарылатын жердің аумағы 0,9 га, суармалы 
жайылыстың аумағы 40,7 мың га. Жылма-жыл Жайық өзенінен каналға 11 млн 
текше метр шамасында су алынады. Канал «Жарсуат» өндірістік кооперативінің 
суармалы жерлері мен жайылыстарын қамтиды.