Saodat sadirova

Yo'naltiruvchi sochlar - uchiga tomon ingichkalashib boruvchi, urchuqsimon shakldagi, bir oz egilgan yoki to'g'ri yo'g'on qiltiq soch. Ular yo'g'onligi va qayishqoqligi bilan ajralib turadi. O'q uzunligi nisbatan katta. Ularning jun qoplamini quyi qavatlarini yopib turuvchi ancha to'q rangli tepa qismlari mo'yna qoplami vualini hosil qiladi.
Qiltiq sochlar - o'qining uzunligi yo'naltiruvchi sochlardan kichikroq, ammo ushbu sochning yo'g'onligi yo'naltiruvchi sochlardan ustun turadi. To'g'ri yoki bir oz jingalakligi bilan ajralib turadigan nishtarsimon soch. Ular yo'naltiruvchi sochlar bilan birgalikda pastki tivit sochlarni bekitib, tayanch vazifasini o'taydi.
Tivit sochlar - ancha kalta, ingichka va tez o'sadigan silindrsimon o'ta jingalak soch. Ulardan jun qoplamining tub qavati shakllanadi. Romanov qo'y zoti va ayrim quyonlar mo'ynasi bundan mustasno.

• ♦ • * •# • • *

•••••••••••♦•
a

* * t • •• • • •
b

_Ш

_m*

••*#; • '
• ••
e
6-rasm. Sochning joylanish tasviri: a - yakka; b - oddiy guruhlar; d - tutamlar: e - murakkab gurahlar.
26

Oraliq sochlar - qiltiq va momiq sochlar oralig'idagi soch toifasi. TJlardan qiltiqdan kaltaroq va ingichkaroq, momiqdan uzun va yo'g'onroq bo'ladi.
Momiq sochlar nisbatan ko'psonli bo'ladi. Qishda momiq mo'ynali hayvonlarda momiq va oraliq sochlarning ulushiga hamma sochlarning 94-98 % i to'g'ri keladi. Ayni paytda qiltiq sochlar esa 0,1-0,6 % ni tashkil
qiladi.
Terida sochlar yakka yoki guruh bo'lib joylashadi. Oddiy guruhlar, tutamlar va murakkab guruhlar farqlanadi (6-rasm). Yakka joylanishda sochlar teri yuzasi bo'ylab ozmi yoki ko'pmi tekisroq va tartibsiz ravishda, soch xaltachasida bittadan o'rnashadi.
Tutam bo'lib joylanishda faqat momiq yoki momiq bilan birga bitta qiltiq sochdan tashkil topgan soch guruhi bitta teshikdan chiqadi. Bu tutamlar qiltiq sochning xaltachasiga ega bo'lib, u kurtaklanish yo'li bilan tutamdagi boshqa (momiq) sochlar uchun zamin yaratadi.
Murakkab tutamlarda momiq sochlar bitta qiltiq soch atrofida joylashgan bo'ladi va har bir soch mustaqil chiqish teshigiga ega bo'ladi. Murakkab guruhlarni bitta yo'naltiruvchi soch atrofida joylashgan bir nechasoch tutamlari tashkil qiladi. Sochning bundayjoyianishiko'plab momiq mo'ynali yirtqich hayvonlar, shuningdek, quyon, olmaxon va boshqa hayvon terilariga xos xususiyatdir.