“sanoat va xizmat ko'rsatish sohalarining raqamli transforma t siyasi: tendensiyalar, boshqaruv, strategiyalar” Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman


“DIGITAL TRANSFORMATION OF INDUSTRY AND SERVICES: TRENDS, MANAGEMENT



Download 5,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet448/531
Sana13.07.2022
Hajmi5,93 Mb.
#787448
1   ...   444   445   446   447   448   449   450   451   ...   531
Bog'liq
13714 1 5503376EFCE8575E605B9B65ADF82BB787B9A90D

“DIGITAL TRANSFORMATION OF INDUSTRY AND SERVICES: TRENDS, MANAGEMENT, 
STRATEGIES”
388
t
t
i
t
i
wqe
qe
z
=
3
,

t
даврда 
i
ҳудуднинг инновацион фармацевтика маҳсулотлари экспорти 
ҳажмининг республикадаги улуши (фоизда); 
t
t
i
t
i
re
te
z
=
4
,

t
даврда 
i
ҳудуднинг фармацевтика саноатида банд бўлган тадқиқотчилар 
сонининг жами ҳудудий бандликдаги улуши (фоизда). 
Хусусий индикаторлардан 
t
даврда ҳудудлар фармацевтика саноатининг инновацион 
ривожланишини характерловчи қуйидаги вектор ҳосил бўлади: 
( )
.
4
,
3
,
2
,
1
,
=
=


t
i
t
i
Z
Z

.
,...
2
,
1
n
i
=
(1) 
Келтирилган (1) дан ҳудудлар фармацевтика саноатининг инновацион 
ривожланишини характерловчи ва “объект-хосса” деб аталувчи қуйидаги матрица 
вужудга келади [2]. 














=
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
i
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
z
Z
4
,
4
3
,
4
2
,
4
1
,
4
4
,
3
3
,
3
2
,
3
1
,
3
4
,
2
3
,
2
2
,
2
1
,
2
4
,
1
3
,
1
2
,
1
1
,
1

(2) 
бунда, 
t
i
z

,

t
даврда 
i
ҳудуд фармацевтика саноатининг инновацион 
ривожланишини ифодаловчи 
ρ
кўрсаткич, 
4
,
3
,
2
,
1
=


Агар 
t
i
Z
матрица 
T
t
,......
2
,
1
=
моментларда қараб чиқилса, у ҳолда ҳудудлар 
фармацевтика саноатининг инновацион ривожланишини ўзида ифода этувчи даврий 
фазовий (макон) кўрсаткичлар ҳосил бўлади. 
Демак, 
t
даврда 
i
ҳудуд фармацевтика саноатининг инновацион ривожланишини 
характерловчи 
( )
.
4
,
3
,
2
,
1
,
=
=


t
i
t
i
Z
Z

n
i
,...
2
,
1
=
даврий фазовий кўрсаткичлар вектори орқали 
}
,...,
2
,
1
,
{
n
i
О
О
i
=
=
ҳудудлар тўпламини 


u
u
u
u
S
S
S
S
3
2
1
,
,
=
дан иборат бўлган 3 та синфга 
ажратиш мумкин. Бунда, 
u
S
1

u
S
2
ва 
u
S
3
лар мос равишда фармацевтика саноатининг 
инновацион ривожланиши “қуйи”, “ўрта” ва “юқори” даражада бўлган ҳудудлар гуруҳини 
ўз ичига олувчи тўпламлардан иборат. Шунингдек, 

=

j
i
S
S
учун 
j
i


}
,...,
2
,
1
,
{
1
n
i
i
S
i
k
i
=
=

=
, бунда 
k
- синфлар сони. 
Бизда қаралаётган жараёнда барча хусусий индикаторлар тенг қийматли, яъни 
уларнинг улушлари бир хил, шунинг учун умумлашган индикатор қуйидагига тенг 
бўлади: 

=
=
4
1
,
4
1
i
t
j
i
t
i
z


.
,...
2
,
1
n
i
=
(3) 
Берилган 
}
,...,
2
,
1
,
{
n
i
O
O
i
=
=
ҳудудлар тўпламини синфларга ажратишнинг жуда 
кўплаб усуллари мавжуд бўлиб, улар ичидан энг яхшисини танлаш мезони сифатида 
)
(
S
Q
катталикни киритамиз. 
)
(
S
Q
катталик, 
i
ва 

ҳудудлар фармацевтика саноати инновацион 
ривожланишини характерловчи 
t
i
Z
ва 
t
j
Z
вектор кўрсаткичлари ўртасидаги масофани 
(
)
t
j
t
i
Z
Z
d
,
топиш орқали аниқланади ҳамда 
(
)
j
i
i
O
O
d
O
O
,



Қаралаётган жараёнда белгиланган масофани ўлчашда оддий Евклид масофасидан 
фойдаланиш мақсадга мувофиқ [3]: 
(
)
(
)

=

=
4
1
2
,
,
,



t
j
t
i
t
j
t
i
e
z
z
Z
Z
d
(4) 


“SANOAT VA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARINING RAQAMLI TRANSFORMATSIYASI: 
TENDENSIYALAR, BOSHQARUV, STRATEGIYALAR”
389
Мос метрикани танлаганимиздан сўнг, параллел кластер жараёни ёрдамида 
кластерлашни амалга оширамиз. Қаралаётган, 
t
даврда 
}
,...,
2
,
1
,
{
n
i
O
O
i
=
=
ҳудудлар 
тўпламини 


u
u
u
u
S
S
S
S
3
2
1
,
,
=
учта синфга ажратишда юқорида қурилган умумлашган 
индикатор 


n
i
t
i
,...,
2
,
1
,
=

ёрдамида дастлабки 
0
S
ажратишни 2 вариантда, яъни: йиғма 
индикаторлар симметрик ва носимметрик тақсимот ҳолатларида амалга ошириш мумкин. 
Қуйида биз, асосан йиғма индикаторлар симметрик тақсимланганда синфларга 
ажратиш алгоритмини кўриб чиқамиз ва дастлаб, умумлашган индикаторларни ранжирлаб 
оламиз: 
t
i
t
i
t
i
t
i
n








...
3
2
1
(5) 
Йиғма индикаторларнинг барча мумкин бўлган ўзгаришлар диапазонини 3 та 
интервалга ажратиш мумкин [4]: 









+
3
,
1
1
1
t
i
t
i
t
i
t
i
n





(
)









+

+
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
n
n
1
1
1
1
3
2
,
3







(
)





+
t
i
t
i
t
i
t
i
n
n




,
3
2
1
1
(6) 
Агар, 
t
i
i
l
i

arg
max
=
бўлса, у ҳолда: 








+


t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
n
l
1
1
1
3
,















+

+
3
,
1
1
1
1
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
n
l





(7) 
Бундан, 


l
i
i
i
S
,...,
,
2
1
0
1
=
келиб чиқади. Агар, 
t
i
i
q
i

arg
max
=
бўлса, у ҳолда: 
(
)









+

+

t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
n
n
q
1
1
1
1
3
2
,
3







яъни 
(
)









+

+

+
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
t
i
n
n
q
1
1
1
1
1
3
2
,
3







(8) 
Бундан, 


q
l
i
i
S
,...,
1
0
2
+
=
келиб чиқади. Юқоридагилардан 
0
3
S
синф автоматик равишда 


n
q
i
i
S
,...,
1
0
3
+
=
бўлади. 
Олинган натижалар 
Мазкур услубиёт ва тажрибавий маълумотлар асосида олинган эмпирик натижалар 
қуйида келтирилган 1-жадвалда ўз аксини топган. Таҳлилларга кўра, 
Т
1
-
Т
4
даврларда 
фармацевтика саноатининг инновацион ривожланиши қуйи даражада бўлган биринчи 
гуруҳга (
u
S
1

Х
13
ҳудуд кирган бўлса (индекс ўртача қиймати 8.63), 
Т
1
даврда мазкур 
гуруҳга 13.41 ҳамда 
Т
3
даврда 7.25 қийматлар билан 
Х
1
ҳудуд киради. 
1-жадвал 
Ҳудудлар бўйича фармацевтика саноатининг ривожланиш индекслари 
(фоизда)
1
Ҳудудлар 
T
1
-давр 
T
2
-давр 
T
3
-давр 
T
4
-давр 
Х
1
13,41 
26,83 
7,25 
27,25 
Х
2
26,83 
25,41 
26,35 
25,90 
Х
3
22,27 
21,90 
21,24 
21,78 
Х
4
29,52 
29,88 
30,36 
30,99 
Х
5
28,91 
28,66 
27,94 
26,83 
Х
6
27,16 
24,80 
26,25 
26,02 
Х
7
32,68 
26,97 
31,13 
31,51 
Х
8
21,13 
21,38 
21,75 
22,23 
Х
9
27,32 
26,68 
27,53 
27,76 
1
Рақамлар шартли.


“DIGITAL TRANSFORMATION OF INDUSTRY AND SERVICES: TRENDS, MANAGEMENT, 
STRATEGIES”
390
Ҳудудлар 
T
1
-давр 
T
2
-давр 
T
3
-давр 
T
4
-давр 
Х
10
28,38 
27,10 
30,22 
27,25 
Х
11
29,37 
27,00 
28,08 
28,24 
Х
12
23,17 
21,26 
25,74 
24,54 
Х
13
8,54 
8,33 
8,85 
8,78 
Х
14
26,50 
26,63 
27,84 
27,67 
Х
15
25,07 
24,45 
25,95 
26,63 
Таҳлилларнинг кўрсатишича, аксарият ҳудудларнинг фармацевтика саноати юқори 
даражада инновацион ривожланган учинчи гуруҳга (
u
S
3
) мансубдир. Бундан кўринадики, 
қаралаётган ҳудудларнинг катта қисми юқори инновацион ривожланиш даражаси билан 
характерланади. 
Т
1
-
Т
4
даврларда фармацевтика саноати ўрта даражада инновацион ривожланган 
иккинчи гуруҳга (
u
S
2

Х
8
ва 
Х
3
ҳудудлар, 
Т
1
ва 
Т
2
даврларда эса 
Х
12
ҳудуд киради. 
Жумладан, 
Х
12
ҳудудда ушбу индекс 
Т
1
даврда 23.17 қийматни, 
Т
2
даврда эса 21.26 
қийматни ташкил этади. 
Юқорида таъкидланганидек, фармацевтика саноатининг ривожланиш даражалари 
бўйича ҳудудларнинг табақалаштирилган гуруҳларга ривожланиш мойилликларини ҳам 
аниқлаш мумкин. Унга кўра, 
Т
1
-
Т
4
даврлар давомида 
Х
13
ҳудуд фармацевтика саноати 100 
фоиз эҳтимоллик билан, 
Х
1
ҳудуд фармацевтика саноати эса 50 фоиз эҳтимоллик билан 
биринчи гуруҳдаги инновацион ривожланишга мойилдирлар. Шунингдек, 
Х
3
ва 
Х
8
ҳудудларнинг фармацевтика саноатлари 100 фоиз эҳтимоллик билан ҳамда 
Х
13
ҳудуд 
фармацевтика саноати эса 50 фоиз эҳтимоллик билан иккинчи гуруҳ инновацион 
ривожланишига мойил. Қолган барча ҳудудларнинг фармацевтика саноатлари 100 фоиз 
эҳтимоллик билан учинчи инновацион ривожланиш гуруҳига мойилдирлар. 

Download 5,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   444   445   446   447   448   449   450   451   ...   531




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish