Sanoat texnologiyasi

Linzalar yordamida tasvirlar hosil qilish. Linzalar yordamida tasvir hosil qilish quyidagi uchta nur yordamida amalga oshiriladi:
1. Linzaning bosh optik o’qiga parallel ravishda yo’nalgan va linzada singandan so’ng fokusdan o’tuvchi nur (2.11-rasm, 1 nur bo’ladi).
2. Linzaning optik markazidan o’tuvchi va o’z yo’nalishini o’zgartirmay saqlovchi nur (2.11-rasmda 2 nur).
3. Linzaning birinchi fokusdan o’tuvchi va linzada singandan so’ng uning bosh optik o’qiga parallel ravishda yo’naluvchi nur (2.11-rasmda 3 nur hosil bo’ladi).
2. 12-rasmda h o’lchamli jismning yig’uvchi linza yordamida hosil qilingan tasviri H ko’rsatilgan. Tasvir o’lchami h ning jism o’lchami H ga nisbati bilan aniqlanadigan fizik kattalik linzaning kattalashtirish K deyiladi. Demak,

_K ^H
h



(2.11)

2.11-rasm. Qavariq linzada tasvir yasash.

2.12-rasm.Linzaning kattalashtirishi.


Sochuvchi linzalar yordamida tasvirlar hosil qilish yuqorida ta’kidlangan nurlarni davom ettirish yo’li bilan hosil qilinadi (21-rasm).
Murakkab texnik muammolarni yechish maqsadida ba’zan bir vaqtning o’zida ham yig’uvchi, ham sochuvchi linzalar majmuasidan foydalaniladi.


Mustahkamlash uchun savollar
1. Yorug’likning qaytish qonunini ta’riflang.
2. Yorug’likning sinish qonunini ta’riflang.
3. Linza deb qanday jismlarga aytiladi?
4. Linza qanday moddalardan yasaladi va nima uchun?
5. Tashqi ko’rinishlariga ko’ra, linzalar qanday turlarga bo’linadi?
Mavzuga doir asosiy tushunchalar va qonuniyatlar hamda masalalar.