Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

J

Jismoniy shaxslardan olinadigan soliqlar - daromad solig’i, fuqarolarning mulkidan olinadigan soliqlar (transport vositalari solig’i, mol-mulk solig’i, uy-joy solig’i, meros tariqasida o’tadigan mulkdan olinadigan soliq va boshqalar), tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiruvchi jismoniy shaxslardan olinadigan qayd etish yig’imi, boshqa soliq, yig’im va to’lovlardan iborat.

Jismoniy shaxslarning daromadiga solinadigan soliq – umumdavlat soliqlarining tarkibiga kirib, byudjet daromadlarining muhim manbalaridan biri hisoblanadi. Moliya yilida soliq solinadigan daromadga ega bo’lgan jismoniy shaxslar bu soliqning to’lovchilari hisoblanadi. Soliq progressiv xarakterga ega. U quyidagi shakllarda to’lanishi mumkin: daromad manbaidan, ya’ni asosiy ish joyidan va boshqa ish beruvchilardan; agar daromad bir necha manba hisobidan olinsa va qonuniy tarzda belgilangan daromadning yillik summasidan oshsa, daromadlar to’g’risidagi deklaratsiya ko’rinishida; tadbirkorlik faoliyatidan olinadigan daromadni soliqqa tortish shaklida. Jami yillik daromad bilan qonunda belgilangan chegirmalar o’rtasidagi farq sifatida hisoblangan soliq solinadigan daromad soliqqa tortish ob’ektidir. Jismoniy shaxslarning jami yillik daromadiga soliq to’lovchi olishi lozim bo’lgan (olgan) yoki tekinga olgan pul yoki boshqa mablag’lar, shu jumladan, mehnatga haq to’lash shaklida olinadigan daromadlar, jismoniy shaxslarning mulkiy daromadi va jismoniy shaxslarning tadbirkorlik faoliyatidan keladigan yalpi daromad kiradi.
Jismoniy shaxslardan olinadigan mahalliy soliqlar – yer uchun to’lovlar (er solig’i, yer uchun ijara haqi), reklama solig’i, mahalliy yig’imlar (birjada amalga oshirilgan bitimlar bo’yicha yig’im, mahalliy auktsion va lotereya o’yinlarini o’tkazish huquqi uchun litsenziya yig’imi, savdo qilish huquqi uchun yig’im va boshqa maqsadli yig’imlar)dan iborat.
Jon solig’i – har bir soliq to’lovchidan teng summalarda olinadigan soliq.


Z

Zararlar – fuqarolik huquqida qonunga xilof harakatlar tufayli bir shaxs (yuridik yoki jismoniy) tomonidan ikkinchi shaxsga (yuridik yoki jismoniy) yetkazilgan ziyonning pulda ifodalangan shakli. Zararlar mahsulot, ish, xizmatlarni sotishdan, tabiiy ofatlar, debitorlik qarzlarni talab qilib olmasdan voz kechishdan, to’liq amortizatsiya qilinmagan asosiy fondlarga barham berishdan va boshqalardan vujudga kelishi mumkin. Mahsulot, ish va xizmatlarning bahosi ularning to’liq tannarxidan past bo’lganda ham zararlar paydo bo’ladi.