|
3.Buxgalterlarni milliy sertifikatlash tizimi. Buxgalterlarni xalqaro sertifikatlash tizimi.
Buxgalterlarni milliy sertifikatlash tizimi doirasida O’zbekiston buxgalterlar va auditorlar milliy assotsiatsiyasi, O’zbekiston auditorlar palatasi, O’zbekiston buxgalterlar federatsiyasi tomonidan “Sertifikatlangan buxgalter - amaliyotchi” va “Sertifikatlangan professional buxgalter” dasturlari bO’yicha buxgalterlarni tayyorlash uchun O’quv dasturlari hamda “Sertifikatlangan buxgalter - amaliyotchi” va “Sertifikatlangan professional buxgalter” sertifikatlariga ega bO’lgan buxgalterlar malakasini oshirish dasturlari tasdiqlandi.
Respublikamizda iqtisodiyotni liberallashtirish va rivojlantirish bO’yicha amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida tashqi savdo operatsiyalarini amalga oshiruvchi va xorijiy investitsiyalarni jalb etuvchi xO’jalik yurituvchi subhektlar soni ortib bormoqda. SHundan kelib chiqqan holda moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarini (MHXS) qO’llashning obhektiv zarurati milliy iqtisodiyotlarning O’zaro bog’liqligi va ochiqligining ortib borishi natijasida yuzaga kelmoqda.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 24 fevraldagi “Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlariga O’tishning qO’shimcha chora-tadbirlari tO’g’risida”gi PQ-4611-sonli Qarori moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarini moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarning strategik y O’nalishlarini, shu jumladan investorlarning ham, shuningdek xalqaro printsiplarga muvofiq moliyaviy axborotlarni solishtirilishi tahminlanishini hisobga olgan holda keng joriy etishga yO’naltirilgan.MHXSni tizimli joriy etilishini tahminlash maqsadida:
O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi MHXSni joriy etish jarayonini muvofiqlashtiruvchi va monitoringini amalga oshiruvchi vakolatli organ etib belgilandi;
Ilg’or xalqaro tajribani hisobga olgan holda, Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarini va mazkur sohada kadrlarni tayyorlashning zamonaviy usullarini bosqichma-bosqich joriy etishning “YO’l xaritasi” tasdiqlandi.
“YO’l xaritasi” O’n sakkizta chora-tadbirlarni qamrab olgan, shu jumladan xO’jalik yurituvchi subhektlar tomonidan ehlon qilinadigan moliyaviy hisobotlarni sifatini xalqaro printsiplarga muvofiqligi nazoratini O’tkazishga, shuningdek quyidagi ustuvor vazifalarni amalga oshirishga yO’naltirilgan:
I. MHXSni joriy etish jarayonini tizimlashtirish va uning natijadorligini oshirish.
Quyidagi:moliyaviy hisobotni ixtiyoriy ravishda MHXSga muvofiq tayyorlovchi tadbirkorlik subhektlari buxgalteriya hisobining milliy standartlari bO’yicha moliyaviy hisobotni taqdim etishdan ozod etilishi bO’yicha;
aktsiyadorlik jamiyatlari, tijorat banklari, sug’urta tashkilotlari va yirik soliq tO’lovchilar toifasiga kiritilgan yuridik shaxslar 2021 yil 1 yanvardan boshlab, MHXS asosida buxgalteriya hisobining yuritilishini tashkil etishi bO’yicha;
2021 yil yakuniga qadar buxgalterlarni xalqaro setifikatlash doirasida “MHXS bO’yicha moliyaviy hisobot” fanini muvaffaqiyatli topshirganligi tO’g’risida hujjatga yoxud “Sertifikatlangan xalqaro professional buxgalter (CI’A)”, “Sertifikatlangan diplomli buxgalter (ASSA)”, “Sertifikatlangan jamoatchi buxgalter (SRA)” va “Xalqaro moliyaviy hisobot bO’yicha diplom (Di’IFR)” sertifikatlaridan (keyingi O’rinlarda xalqaro buxgalter sertifikati deb ataladi) biriga ega bO’lgan uch nafar mutaxassisdan kam bO’lmagan miqdorda MHXSni sifatli qO’llash uchun yetarli bO’lgan buxgalteriya xizmati xodimlari bilan tahminlanishi bO’yicha normalar nazarda tutilgan.
SHuningdek, MHXS matnini davlat tiliga tarjima qilish, buxgalteriya hisobining milliy standartlarini MHXSga mos ravishda gormanizatsiya qilish, MHXSga muvofiq tayyorlangan moliyaviy hisobotlarga moslashtirilgan soliq hisoboti shakllarini ishlab chiqish bO’yicha chora tadibrlar nazarda tutilgan.
II. Kadrlarni tayyorlash va oliy ta`limning buxgalteriya hisobi va audit ta`lim yO’nalishlari sifatini oshirish tizimini takomillashtirish bO’yicha chora-tadbirlar.
MHXS bO’yicha sifatli va samarali O’quv jarayonini tahminlash maqsadida 2021 yildan boshlab MHXSni va auditning xalqaro standartlarini O’qitish faqat buxgalteriya hisobi sohasidagi halqaro tashkilotdan akkreditatsiyadan O’tgan ta`lim muassasalarida nazarda tutilmoqda.
Bunday akkreditatsiyadan O’tgan O’quv markazlari MHXS va AXS bO’yicha O’qitish va malaka oshirish faoliyatini litsenziyalanadigan faoliyat turlarini amalga oshirish bO’yicha qonunchilikda nazarda tutilgan talablarga amal qilish sharti bilan, tegishli litsenziya olmasdan amalga oshirish huquqiga egadir.
2021/2022 O’quv yilidan boshlab, tajriba oliy ta`lim muassasalarida “Buxgalteriya hisobi” va “Audit” fanlari faqat xalqaro sertifikatlash doirasida “MHXS bO’yicha moliyaviy hisobot” yoki “AXS bO’yicha audit” fanini muvaffaqiyatli topshirganligi tO’g’risida hujjatga yoxud xalqaro buxgalter sertifikatiga ega bO’lgan O’qituvchilar tomonidan O’qitilishi.
Buxgalteriya kasbiga yoshlarni jalb qilish maqsadida xalqaro buxgalter sertifikatiga ega bO’lgan talabgorlarga oliy ta`lim muassasalari magistraturasining “Buxgalteriya hisobi” va “Audit” mutaxassisliklariga tO’lov-kontrakt asosida kirish imtihonlarini topshirmasdan qabul qilinish huquqi berilmoqda.
Bundan tashqari, Moliya vazirligiga manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda buxgalteriya hisobi va audit sohasidagi mutaxasislarni tayyorlashning xalqaro amaliyotini O’rganish natijalari bO’yicha “Buxgalteriya hisobi va audit” bakalavriat ta`lim yO’nalishining kunduzgi O’quv shakli muddatini qisqartirish imkoniyati, shuningdek Buxgalterlarni milliy sertifikatlash tizimini joriy qilishning maqsadga muvofiqligi tO’g’risida Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritishi yuzasidan topshiriq berildi.
III. MHXS bO’yicha buxgalterlarni xalqaro sertifikatlash doirasida mutaxassislarni O’qitishni davlat tomonidan qO’llab-quvvatlash.
Pedagog kadrlarning MHXSni bO’yicha professional malakasini oshirish va yoshlarni uni O’rganishga bO’lgan qiziquvchanligini oshirish maqsadida 2020-2025 yillar davomida akkreditatsiyadan O’tgan O’quv markazlarida MHXS bO’yicha O’qitish, malakasini oshirish, interaktiv usullarni qO’llagan holda O’qitish, shuningdek buxgalterlarni xalqaro sertifikatlash doirasida O’zbekiston Respublikasida dastlabki rO’yxatdan O’tish va imtihon topshirish uchun rO’yxatdan O’tish xarajatlari O’zbekiston Respublikasining respublika byudjeti hisobidan, quyidagi tartibda, moliyalashtirilishi nazarda tutilmoqda:
oliy ta`lim muassasalarining “Buxgalteriya hisobi” va “Audit” fanlari bO’yicha pedagog xodimlari imtihon topshirishi uchun birinchi urinishga – tO’liq hajmda, ikkinchi urinishga – imtihon topshirish uchun rO’yxatdan O’tish summasining 50 foizi miqdorida qoplanishi;
- oliy ta`lim muassasalarining talabalari va bitiruvchilari uchun ular (tugatgandan sO’ng olti oy davomida) imtihonni muvaffaqiyatli topshirgan taqdirda tO’liq hajmda, ikkinchi urinishga imtihon topshirish uchun rO’yxatdan O’tish summasining 50 foizi miqdorida qoplanishi;
- davlat organlari uchun ularning buyurtmanomasiga asosan O’zining xodimlari uchun imtihon topshirishi uchun birinchi urinishga tO’liq hajmda, ikkinchi urinishga imtihon topshirish uchun ro’yxatdan O’tish summasining 50 foizi miqdorida qoplanishi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
