Sanoat ekologiyasi

Energetikaning ekologik muammolari va ularni hal qilish yo'llari.

Hozirgi vaqtda energiyaga bo'lgan ehtiyoj, asosan, uch turdagi energiya manbalari: qazib olinadigan yoqilg'i, suv va atom yadrosi hisobidan qondiriladi. Suv va atom energiyasining energiyasi odamlar tomonidan elektr energiyasiga aylantirilgandan so'ng ishlatiladi. Shu bilan birga, fotoalbom yoqilg'ida mavjud bo'lgan energiyaning katta qismi issiqlik shaklida ishlatiladi va uning faqat bir qismi elektr energiyasiga aylanadi. Biroq, har ikkala holatda ham, qazib olinadigan yoqilg'idan energiya chiqishi uning yonishi va, natijada, yonish mahsulotlarining atrof -muhitga kirishi bilan bog'liq.
Issiqlik energetikasining ekologik muammolari
Issiqlik elektr stantsiyalarining atrof-muhitga ta'siri ko'p jihatdan yoqilg'i turiga bog'liq.
Qattiq yoqilg'i... Yonayotganda qattiq yoqilg'i atmosferaga yoqilmagan yoqilg'i zarralari, oltingugurt va oltingugurt angidridlari, azot oksidlari, ma'lum miqdordagi ftorid birikmalari, shuningdek yoqilg'ining to'liq yonmagan gazsimon mahsulotlari bilan uchuvchi kul kiradi. Ba'zi hollarda, kul tarkibida toksik bo'lmagan tarkibiy qismlardan tashqari, ko'proq zararli aralashmalar mavjud. Shunday qilib, Donetsk antrasitlarining kulida arsenik arsenik, Ekibastuz va boshqa ba'zi konlarning kulida erkin kremniy dioksidi, Kansk-Achinsk havzasining slanets va ko'mir kulida esa erkin kaltsiy oksidi mavjud. Qattiq yoqilg'iga ko'mir va torf kiradi.
Suyuq yoqilg'i... Suyuq yoqilg'ini (mazut) tutun gazlari bilan yondirishda atmosfera havosiga quyidagilar kiradi: oltingugurt va oltingugurt angidridlari, azot oksidi, vanadiy birikmalari, natriy tuzlari, shuningdek, tozalash jarayonida qozonlarning yuzasidan chiqarilgan moddalar. Ekologik nuqtai nazardan, suyuq yoqilg'i ko'proq "gigienik". Shu bilan birga, katta hududlarni egallagan, ulardan foydali foydalanishni istisno etuvchi, kulning bir qismini shamollar bilan olib o‘tishi natijasida stansiya hududida doimiy atmosfera ifloslanishi manbai bo‘lgan kul chiqindilari muammosi butunlay yo‘qoladi. Suyuq yoqilg'ining yonish mahsulotlarida uchuvchi kul yo'q. Suyuq yoqilg'iga tabiiy gaz kiradi (???).
Issiqlik elektr stantsiyalarida yoqilg'i sifatida ko'mir, neft va neft mahsulotlari, tabiiy gaz va kamroq yog'och va torf ishlatiladi. Yonuvchan materiallarning asosiy tarkibiy qismlari uglerod, vodorod va kislorod, oltingugurt va azot kamroq miqdorda bo'ladi, shuningdek, metallar va ularning birikmalari (ko'pincha oksidlar va sulfidlar) izlari mavjud.
Issiqlik energetikasida massiv atmosfera chiqindilari va katta tonnali qattiq chiqindilar manbai issiqlik elektr stantsiyalari, korxonalar va bug 'energetika ob'ektlari, ya'ni ishi yoqilg'i yoqish bilan bog'liq bo'lgan har qanday korxonalardir.
Issiqlik energetikasi gazsimon chiqindilar bilan bir qatorda qattiq chiqindilarning katta massasini ishlab chiqaradi; bularga kul va shlaklar kiradi.
Ko'mir tayyorlash zavodlari chiqindilarida 55-60% SiO2, 22-26% Al2O3, 5-12% Fe2O3, 0,5-1% CaO, 4-4,5% K2O va Na2O va 5% gacha C. Ular chiqindixonaga boradi, ular chang, tutun hosil qiladi va atmosfera va uning atrofidagi hududlarning holatini keskin yomonlashtiradi.
Ko'mir bilan ishlaydigan elektr stantsiyasi har yili 3,6 million tonna ko'mir, 150 m3 suv va taxminan 30 milliard m3 havo talab qiladi. Bu raqamlar ko'mir qazib olish va tashish bilan bog'liq ekologik buzilishlarni hisobga olmaydi.
Agar bunday elektr stantsiyasi bir necha o'n yillar davomida faol ishlayotganini hisobga olsak, uning ta'siri vulqon bilan taqqoslanishi mumkin. Ammo agar ikkinchisi odatda bir vaqtning o'zida katta miqdordagi vulkanizm mahsulotlarini tashlasa, elektr stantsiyasi har doim shunday qiladi.
Energetika ob'ektlarining gaz, suyuq va qattiq fazalar ko'rinishidagi ifloslanishi va chiqindilari ikki oqimga taqsimlanadi: biri global o'zgarishlarni keltirib chiqaradi, ikkinchisi - mintaqaviy va mahalliy. Vaziyat iqtisodiyotning boshqa tarmoqlarida ham xuddi shunday, lekin energiya va qazib olinadigan yoqilg'ining yoqilishi haligacha asosiy global ifloslantiruvchi moddalar manbai bo'lib qolmoqda. Ular atmosferaga kiradi va ularning to'planishi tufayli atmosferaning kichik gaz tarkibiy qismlari, shu jumladan issiqxona gazlari kontsentratsiyasi o'zgaradi. Atmosferada ilgari deyarli yo'q bo'lgan gazlar - xlorflorokarbonlar paydo bo'ldi. Bular yuqori issiqxona effektiga ega bo'lgan va shu bilan birga stratosferaning ozon ekranini yo'q qilishda ishtirok etadigan global ifloslantiruvchi moddalardir.
Shunday qilib, shuni ta'kidlash kerakki, hozirgi bosqichda issiqlik elektr stantsiyalari atmosferaga barcha xavfli ishlab chiqarish chiqindilarining umumiy miqdorining taxminan 20% ni chiqaradi. Ular o'zlari joylashgan hududning atrof-muhitiga va umuman biosferaning holatiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Eng zararli - past sifatli yoqilg'ida ishlaydigan kondensatsiyali elektr stantsiyalari.
Elektr stantsiyalarining texnologik tsikllari chiqindilari bilan ifloslangan va tarkibida vanadiy, nikel, ftor, fenollar va neft mahsulotlari bo'lgan IESlar va ularning hududidan chiqadigan yomg'ir suvlari suv havzalariga oqizilganda suv va suv organizmlarining sifatiga ta'sir qilishi mumkin. Ba'zi moddalarning kimyoviy tarkibining o'zgarishi suv omborida o'rnatilgan yashash sharoitlarining buzilishiga olib keladi va suvda yashovchi organizmlar va bakteriyalarning turlari va soniga ta'sir qiladi va pirovardida suvni o'z-o'zini tozalash jarayonlarida buzilishlarga olib kelishi mumkin. organlarning ifloslanishi va sanitariya holatining yomonlashishi.
Suv ob'ektlarining holatini turli xil buzilishlar bilan termal ifloslanish deb ataladigan narsa ham xavflidir. Issiqlik elektr stansiyalari isitiladigan bug 'bilan boshqariladigan turbinalar yordamida energiya ishlab chiqaradi. Turbinalar ishlayotganda chiqindi bug'ni suv bilan sovutish kerak, shuning uchun odatda 8-12 ° C ga qizdirilgan va suv omboriga tushiriladigan suv oqimi doimiy ravishda elektr stantsiyasidan chiqib ketadi. Katta issiqlik elektr stantsiyalari katta miqdorda suv talab qiladi. Ular qizdirilgan holatda 80-90 m3 / s suv chiqaradi. Bu shuni anglatadiki, Moskva daryosi bilan bir xil miqyosdagi iliq suvning kuchli oqimi doimiy ravishda suv omboriga kiradi.
Issiq "daryo" qo'shilishida hosil bo'lgan isitish zonasi suv omborining o'ziga xos qismi bo'lib, unda harorat to'kilish nuqtasida maksimal bo'ladi va undan masofa bilan kamayadi. Yirik issiqlik elektr stantsiyalarining isitish zonalari bir necha o'nlab kvadrat kilometr maydonni egallaydi. Qishda polinyalar isitish zonasida (shimoliy va o'rta kengliklarda) hosil bo'ladi. Yoz oylarida isitish zonalaridagi harorat qabul qilinadigan suvning tabiiy haroratiga bog'liq. Agar suv omboridagi suv harorati 20 ° C bo'lsa, isitish zonasida u 28-32 ° S ga yetishi mumkin.
Suv omborida haroratning oshishi va ularning tabiiy gidrotermal rejimining buzilishi natijasida suvning "gullash" jarayonlari kuchayadi, gazlarning suvda erishi qobiliyati pasayadi, suvning fizik xususiyatlari o'zgaradi, barcha kimyoviy va unda sodir bo'ladigan biologik jarayonlar tezlashadi va hokazo.Isitish zonasida suvning shaffofligi pasayadi, pH ko'tariladi va oson oksidlangan moddalarning parchalanish tezligi oshadi. Bunday suvda fotosintez tezligi sezilarli darajada kamayadi.