Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Gaz muhiti tarkibi 

U saqlanayotgan sabzavot va mevalardagi biokimyoviy 

jarayonlarga,  shuningdek,  mahsulot  sifati  va  isrof  miqdoriga  ta’sir  etadi.  Gaz 

muhiti tarkibidan oksidlanish-tiklanish jarayonlari va ularning integral ko‘rsatkichi 

– nafas olish jadalligiga bog‘liq. Sabzavot va mevalarning saqlanishini yaxshilash 

uchun  gaz  muhiti  tarkibi  o‘zgarishidan  foydalanish  imkonini  birinchi  bo‘lib  rus 

oimlari,  jumladan,  K.A.Timiryazev  nomidagi  Moskva  qishloq  xo‘jaligi 

akademiyasining  «Sabzavot-mevalarni  saqlash  va  qayta  ishlash  texnologiyasi» 

kafedrasining  asoschisi  F.V.Serevetinov  isbotladi.  Keyinchalik  bu  saqlash 

texnologiyasi  taraqqiy  etgan  davlatlar  –  Angliya,  Gollandiya,  Fransiya, 

SHveysariya va AQSHda rivojlandi. 

Ilk  izlanishlarda  o‘zgaruvchan  gaz  muhiti  yaratishning  eng  oddiy  usuli 

qo‘llanilgan,  ya’ni  sabzavot  va  mevalar  zich  yopiladigan  kameralarga  joylanib, 

ularda  saqlanayotgan  ob’ektlarning  nafas  olishi  hisobiga  isli  gaz  (CO

2

)  to‘planib, 

kislorod  miqdori  kamaygan.  YUqori  miqdorda  isli  gaz  bir  qator  sabzavot  va 

mevalar,  ba’zi  sitrus,  olma  va  nok  navlarining  saqlanishi  uchun  qulay.  Bu 

o‘zgaruvchan gaz muhitda sabzavot va mevalar saqlashning birinchi bosqichi edi. 

Hozirgi  paytda  sabzavot va  mevalarni  saqlash uchun  asosan quyidagi  uch turdagi 

gaz muhiti qo‘llaniladi: 

1.  Normal  atmosfera  singari  kislorod  va  isli  gaz  yig‘indisi  21%ga  teng. 

Ammo, bu gazlarning to‘yinganligi havoga nisbatan CO

2

 foydasiga o‘zgartirilgan. 

---

 

Bajardi 

Rahbar 

Karimov.M.K 

Fayzullayeva.D