Samarqand veterinariya meditsinasi instituti farmakologiya, toksikologiya va veterinariya sanitariya ekspertizasi va gigiyena kafedrasi

Xab dori (bolyus) - Bolus, Boli
Xab dori shakli tarkibida dorivor va shakl beruvchi moddalardan iborat bo’lgan, tuxumsimon ko’rinishdagi, faqat ichga qabul qilish uchun tavsiya etiladigan, og’irligi 0,5 dan 50 grammgacha bo’lgan dori vositasidir.
Xab dori tayyorlash uchun shunday dori vositalari olinishi kerakki, ularni ichga qabul qilish mumkin bo’lsin. Shakl beruvchi moddalar sifatida oshqozonda tez parchalanadigan.

1. 
   Bug’doy uni- Farina triticum
   
2. 
   Mosh uni-Farina secalina
   
3. 
   Altey ildiz kukuni-Pulvis radicis Althaeae
   
4. 
   Oq gil-Bolus alba
   
5. 
   Kuk sovun-Sapo viridis
   

Yaxshi xab dori aralashmasini xosil qilish uchun, quriq va quyuq shakl beruvchi vositalardan olish kerak. Xab dorilar ham asosan istemol uchun 1-2 kunga muljallab tayyorlanadi, agar ularni kuproq vaqt saqlaydigan bo’lsak u achib, qotib, qurub qolishi mumkin.
Xab dori shakllari asosan otlarga qisman itlarga, mushuklarga, quylarga hamda yirik shoxli hayvonlarga berish tavsiya etiladi. Otlar va yirik shoxli hayvonlar uchun maxsus xab dori ichiruvchi moslamadan foydalanib beriladi.
Xab dori tayyorlash uchun dorivor vositalar va shakl beruvchi moddalar ulchab olinib xavonchaga solib aralashtiriladi. Aralashmaga tomchilab suv qushib hamirsimon shaklga keltiriladi. Xab dorini tavsiya etilayotgan hayvon turiga qarab, qo’l yordamida shakl beriladi. Tayyor bo’lgan xab dori 1 yoki 2 kunga muljallanib, tezda istimolga beriladi.
Agar lozim bo’lsa xab doriga taam beruvchi (remedium corrigens) moddalar (shakar, asal, qiyom, tuz) qushib tayyorlanadi.
Topshiriq: Xab dori tayyorlash uchun angishvonagul bargidan olib uni xavonchada yaxshilab ezib maydalaymiz, kerakli ta’m va shakl beruvchi vositalar qo’shiladi.

1. 
   Angishvonagul - 2,0
   
2. 
   Altey ildiz kukuni-1,0
   
3. 
   Bug’doy uni-3,0
   
4. 
   Suv kerakligicha- q.s.
   

Retsept:
Rp.: Folii Digitalis -2,0
Pulvis radicis Althaeae-1,0
Farina tritici-3,0
Aquae fontanae q.s.
ut fiat. bolus
D.t.d. № 6
S. Ichga, xar kuniga 1 tadan 3 maxal ichirilsin.