Samarqand veterinariya meditsinasi instituti farmakologiya, toksikologiya va veterinariya sanitariya ekspertizasi va gigiyena kafedrasi

16-Mavzu: Arekolin (yoki karboxolin) va atropinning baqa yuragiga aloxida antogonistik ta’sirini tajribada ko’rsatish


Tajriba maqsadi: Arekolin va Atropinni antogonistik ta’sirini o’rganish.
Kerakli jixozlar: Baqa, 1%-li Arekolin gidrobromid, 1%-li Atropin sulfat, paxta, pipetka, igna, taxtacha.
Karboxolin – oq, kristall poroshok, suvda yaxshi eriydi, A ro‘yxatda.
Ta’siri. Karboxolin xolinergetik innervatsiyaning tipik mimetik dorisi, xuddi atsetilxolin kabi ta’sir etadi, lekin atsetilxolinesteraza uni sekin parchalaydi va organizmda 40-80 minut ta’sir etadi.
Uning ta’sirida so‘lak bezlari sekretsiyasi 3-5 min. dan keyin birdan tezlashib, 6-16 barobar ko‘payadi va 30-40 min davom etadi. Oshqozon shirasi miqdori xam 30-70 min davomida bir necha marta ko‘payadi.
Karboxolin qoramol va qo‘y – echkilarda oshqozon va ichaklar motorikasini kichik dozalarda aktivlashtiradi, doza qo‘chaytirilsa katta qorin muskul devori tonusini kuchaytiradi. Karboxolin so‘lak, oshqozon, ichak va bronxlardagi bezlar sekretsiyasini kuchaytiradi, oshqozon va barcha ichaklar peristaltikasi qo‘chayadi.
Karboxolin xazm organlaridagi o‘zgarishlar bilan birga o‘pkadagi qisqarishlarini ham kuchaytiradi, qon bosimini pasaytiradi, yurak ishini dastlab susaytiradi, keyin tiklaydi, ko‘z qorachig‘ini qisqartiradi.
Qo‘llash. Qoramollar atoniyasida, otlar va qoramollar revmatik sanchiqlarida, ichaklar atoniyasida, bachadon atoniyasida. Go‘shtxo‘r xayvonlar ich qotishida hamda ginekologik kasalliklarda.
Tajribani bajarish: Baqa olinib, sipital teshigi orqali igna yuborib markaziy nerv tizimi buziladi va qorin qismi yuqoriga qaratilib, fiksatsiya qilinadi. So’ngra ko’krak qismi yoriladi, yurak topilib yurakni qisqarishlar soni sanaladi va yurakka bir tomchi 1%-li Arekolin gidrobromid eritmasi tomiziladi. Yurak to’xtagandan so’ng 10 minut o’tgach 1%-li Atropin sulfat eritmasidan 1 tomchi tomiziladi. 2-3 daqiqadan so’ng yurak qisqarilib normaga qaytadi. Yana 1-2 tomchi tomiziladi, lekin yurak qisqarishlar soni kamaymaydi.
Xulosa: Arekolin ta’sirida parasimpatik nerv sistemasi kuzatiladi. Atropin esa qo’zg’algan parasimpatik nerv sistemasini neytrallaydi.
RETSEPTLAR YOZISH:
Rp.:Solutionis Arecolini hydrobromidi 1% – gtt II
D.S. Tomizish uchun.
#
Rp.:Solutionis Atropini sulfatis 1%- gtt II
D.S. Tomizish uchun.