|
2-Topshiriq:
Bir bozorda faoliyat ko‘rsatayotgan 5-6 ta savdo markasini tanlang. Ularning kuchli ko‘rsatkichlarini tahlil qiling (jadvalda savdo markalarining kuchini tahlil qilishda foydalaniladigan ko‘rsatkichlar keltirilgan). Taqdim etilgan ko‘rsatkichlar bo‘yicha markalarning reytingini tuzing. Har bir ko‘rsatkich 5 ball bilan baholanadi.
Marka/
ko‘rsatkichlar
|
Didga mosligi
|
Narx/
sifat
|
Markaning mashhurligi
|
Reklama
|
Jami
|
Reyting
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KO‘RSATKICHLAR
Didga mosligi
5- to‘liq mos; 4- boshqalardan yaxshiroq; 3- umuman olganda yomon emas, 2- didga mosligi past 1- didga mos emas
Narx/sifat
5- eng yaxshi tanilgan; 4- yaxshi; 3-maqbul; 2- qoniqarli; 1- yomon
Markaning mashhurligi
5- o‘z-o‘zidan dastlabki (uzoq yillar mobaynida bozorda mavjud); 4- uzoq yillik tanish; 3- ishonchli tarzda tanlangan; 2- tanish bo‘lgan; 3- tanish emas.
Reklama
5- doimiy, keng miqyosda; 4- doimiy, aniq; 3- muhim reklama; 2- reklamasi mavjud; 1- reklamasi mavjud emas.
3-topshiriq:
Quydagi jadval ma’lumotlaridan foydalangan xolda “Polese” Ukrainada ishlab chiqarilgan kombaynning “Maral-150” kombayn bilan taqqoslagan holda raqobatbardoshligini aniqlang. Bunda me’yoriy parametrlar bo‘yicha umumiy ko‘rsatgichning Ku<1 ekanligini inobatga oling.
Kombayn markasi
|
Divigatel quvvati ot kuchi.
|
Maydalaydigan pichoqlar soni
|
Nisbiy qiymati sh.p.b
|
“Polese”
|
184
|
1000
|
1,00
|
Maral-150
|
153
|
910
|
1,25
|
Xi parametr qiymati
|
0,6
|
0,1
|
-
|
4-topshiriq:
Tovar partiyasi miqdori 200 juft poyafzal, nuqsonni aniqlash uchun 10% tanlangan bo‘lsa, poyafzal partiyasining nuqson koeffitsiyentini aniqlang. Poyafzalni tekshirish natijalari jadvalda keltirlgan.
Ko‘rsatgichlar
|
Tagcharmning mustahkamligi
|
Yuzasining nuqson chiqishi
|
Tag qismining nuqson chiqishi
|
Poshnaning nuqson chiqishi
|
Nuqsonlar soni
|
1
|
1
|
3
|
2
|
Nuqsonning muhimlilik darajasi
|
0,4
|
0,2
|
0,1
|
0,3
|
5-topshiriq:
Texnik iqtisodiy parametrlarga asosan Sino-505 va Artel–3 muzlatkichlarining raqobatbardoshliligini aniqlang. Ushbu tovarlarning texnik iqtisodiy ko‘rsatkichlari jadvalda keltirilgan
Texnik -iqtisodiy ko‘rsatkichlar
|
Sino-505
|
Artel–3
|
Koeffitsiyenti
|
Ishonchliligi
|
100
|
130
|
0,18
|
Tejamliligi ks/kg
|
1,2
|
1,10
|
0,15
|
Tempuratura 0S.
|
-12
|
-15
|
0,13
|
Sovutish kamerasining sig‘imi, dm3
|
40
|
50
|
0,12
|
Hajmi, l
|
250
|
280
|
0,4
|
Dizayni (10 ballik tizmda)
|
4
|
6
|
0,1
|
Elektr quvvatidan ajratilgan paytda mahsulotlarning saklanuvchanligi
|
5
|
11
|
0,05
|
Material sig‘imi, kg
|
48
|
60
|
0.05
|
Narxi so‘m
|
1400
|
1700
|
-
|
Jami ekspluatatsiya davridagi yangi harajatlar
|
6600
|
4500
|
-
|
6-topshiriq:
Oziq-ovqat mahsulotlari raqobatbardoshligini aniqlashda birinchi navbatda organoleptika bahosi natijalarini hisobga olish zarur. Tadqiqot ob’ektlari sifatida 5 ta choy namunasini olamiz: Ahmad (O‘zbekistonda qadoqlangan), Dilmah (Seylon), Lipton (Hindiston), Bayce (O‘zbekistonda qadoqlangan), Yuan (Xitoy).
Jahon amaliyotida choy sifatining organoleptik ko‘rsatkichlari (hidi va ta’mi), damlamasi, damlangan choy bargining rangi, quruq choyning tashqi ko‘rinishi 10 balli shkalada baholanadi. Biroq choy uchun o‘ziga xosliklar mavjud. «Unikum» choyini istisno qilganda hech qaysi choy 10 ball olmaydi. «Unikum» bu – intilish lozim bo‘lgan idealdir.
Bunday o‘ta yuqori sifatli choy dunyoda yiliga atigi 100 kg ishlab chiqariladi. Qolgan choylar ancha kam ball oladi. Masalan, krasnodar choyi va gruzin choyi bu shkalada ko‘pi bilan 5-5,5 ball oladi. Eng yaxshi import navlar - 7 va kamdan-kam hollarda 8 ball oladi.
Biroq boshqa, ball bahosining oddiy shkalasidan ham foydalanish mumkin bo‘lib, unga ko‘ra har bir ko‘rsatkich bo‘yicha olish mumkin bo‘lgan maksimal ball 5 ga teng.
Aytaylik, tadqiq etilayotgan choy namunalari ball baholari natijalari quyidagicha:
tadqiq etilayotgan choy namunalari ball baholari natijalari
Tadqiq etilgan choy markalari
|
Ko‘rsatkichlar *
|
Ahmad
|
Dilmah
|
Lipton
|
Bayce
|
Yuan
|
Hidi va ta’mi
|
3
|
4
|
5
|
3
|
3
|
Damlamasi
|
4
|
4
|
5
|
4
|
4
|
Damlangan choy rangi
|
4
|
5
|
5
|
4
|
3
|
Quruq choyning tashqi ko‘rinishi
|
3
|
5
|
5
|
4
|
3
|
* ko‘rsatkichlar «Qadoqlangan qora choy» GOST 1938-90 dan olingan. Tovar raqobatbardoshligini ushbu ko‘rsatkichlar bo‘yicha baholang.
TEST-TOPSHIRIQLAR:
1. Marketing nuqtai nazaridan tovar tushunchasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan qatorni toping.
a) bozorga taklif etilgan, omborda saqlanayotgan, ishlab chiqarilishi rejalashtirilayotgan moddiy ne’mat.
b) ehtiyoj uchun yaratilgan, saqlanayotgan, bozorga chiqarilishi rejalashtirilayotgan mehnat mahsulidir.
c) ehtiyojlarni qondirish uchun yaratilgan va e’tiborni jalb qilish, sotib olish, foydalanish yoki iste’mol qilish maqsadida bozorda taklif etiladigan mahsuldir.
d) sotish, sotib olish va sotilgan mahsulot.
2. Iste’molchilar tomonidan jiddiy tanlov asosida harid qilinadigan iste’mol tovarlariga qanday tovarlar kiradi?
a) kiyim-kechaklar, mebel, elektr tovarlar.
b) oziq-ovqatlar, gugurt, tuz, xo‘jalik mayda-chuydalari.
c) alohida ahamiyatga ega noyob tovarlar, qimmatbaho taqinchoqlar.
d) mashhur firma markasi bilan bog‘liq tovarlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
