Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

Ishlab chiqaruvchilar Haridorlar














a
Ishlab chiqaruvchilar Haridorlar

Vositachi

b


30-chizma. Tovar tarqatish kanalida vositachilarning roli
30-chizmada halq iste’mol tovarlarini tarqatish kanallarining asosiy tiplari keltirilgan.
Bu chizmaning a-holatida vositachi ishtirok etmaydi, tovar to‘g‘ridan-to‘g‘ri iste’molchiga sotiladi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri marketing kanali oddiy bo‘lsada, har doim ham arzon hisoblanmaydi. Ishlab chiqarilayotgan tovarlar assortimentining xilma-xilligi, bozorlar sonining ko‘pligi va geografik omillar tovar tarqatishning murakkab kanallaridan foydalanishni talab qiladi. Keltirilgan chizmadagi b-holatda tovar tarqatishda bitta vositachi, ya’ni chakana sotuvchi ishtirok etsa, v-holatida esa chakana sotuvchidan tashqari ulgurji sotuvchining ham ishtirok etishi ko‘rsatilgan. Bundan ham murakkab tovar tarqatish sistemasi bo‘lishi mumkinligi esa bu chizmaning g-holatida keltirilgan.
Mavjud fikrlarga qarama-qarshi shuni aytish mumkinki, ma’lum bir iste’mol tovarlari uchun eng murakkab kanallar ham samarali bo‘lishi mumkin ekan. Bitta vositachining ko‘p hududlarda ma’lum funksiyani bajarishga sarf qilinadigan harajatlaridan ko‘ra, bir nechta vositachilarning o‘ziga xos funksiyalarni bajarishga ketgan harajatlari ba’zan kam bo‘ladi.



Iste’molchi

Ishlab chiqaruvchi

a

Iste’molchi

Chakana sotuvchi

Ishlab chiqaruvchi




b

Ulgurji sotuvchi

Chakana sotuvchi

Iste’molchi

Ishlab chiqaruvchi

v

Iste’-molchi

Chakana sotuvchi

Ulgurji sotuvchi

Agentlar yoki brokerlar

Ishlab chiqaruvchi