Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

Nazorat va muhokama uchun savollar:
1. Chet el investisiya strategiyalarining asosiy mazmuni nimadan iborat?
2. Bevosita va portfel investisiyalarining mohiyatini ochib bering.
3. Erkin iqtisodiy hudud va qo’shma korxonalarni tuzishning afzalligi nimada?
4. Mahsulot eksporti va chet elda investisiyalashning maqsadga muvofiqligini
qanday aniqlash mumkin?
5. Investisiyalarni sug’o’rtalash va huquqiy himoyalash qanday amalga
oshiriladi?
6. Globallashuv jarayonlari xalqaro marketing muhitiga qanday ta’sir qilmoqda?
7. Globallashuv jarayonlari marketingning iqtisodiy muhitida qanday yangi muammolarni keltirib chiqarmoqda?
4-MAVZU. GLOBAL MARKETING AXBOROT TIZIMI VA TADQIQOTLAR (6 soat)


4.1-ma’ruza: Korxonalarning tashqi faoliyat darajasida ichki va tashqi axborotlarni yig’ish tizimi
Reja:
1. Global marketingning axborot ta’minoti
2. Marketing axborot tizimi konsepsiyasi va uning afzalliklari
3. Marketing axborot tizimining qismlari va ularning tavsifnomasi


1. Global marketingning axborot ta’minoti
XIX asrda firmalarning aksari qismi mayda bo’lib, ularning xodimlari o’z mijozlarini shaxsan taniganlar. Boshqaruvchilar marketing axborotlarini bevosita odamlar bilan ishlash, ularni kuzatish va ularga savollar berish yordamida to’plaganlar. XX asrda yanada kengroq va sifatli marketing axborotlari olish zaruratini asoslab beruvchi uchta tendensiya kuchaydi:
1. Mahalliy darajadagi marketingdan umummilliy miqyosdagi marketingga o’tish. Firma doimiy ravishda bozor hududini kengaytirib boradi, uning boshqaruvchilari esa hamma mijozlarini ham shaxsan taniy olmay qoladilar. Marketing axborotini to’plashning boshqa yo’llarini izlab topish talab qilinadi.
2. Xaridorlar muhtojliklaridan xaridorlar ehtiyojlariga o’tish. Daromadlar miqdori o’sib borgan sari xaridorlar tovar tanlashda tobora talabchanroq bo’ladilar.
Sotuvchilar xaridorlarning tovar sifati, tavsifnomasi, tashqi ko’rinishi va boshqa xislatlariga reaksiyasini oldindan aytib berishi qiyinlashib, ular marketing tadqiqotlariga murojaat qila boshlaydilar.
3. Narx raqobatidan narx bilan bog’liq bo’lmagan raqobatga o’tish. Sotuvchilar tovarlarga marka nomini berish, tovarlarni individuallashtirish, reklama qilish va sotuvni rag’batlantirish kabi narx bilan bog’liq bo’lmagan marketing vositalaridan tobora ko’proq foydalanib, ularga bozorning bu vositalardan foydalanishga munosabati to’g’risida ma’lumotlar kerak bo’ladi.
Sotuvchilarga marketing axboroti tobora ko’proq kerak bo’lishiga qaramay, bu ma’lumotlar etishmaydi. Bozorda faoliyat ko’rsatuvchilar aniq va foydali
ma’lumotlarni ularga kerakli bo’lgan miqdorda to’play olmayotganligidan shikoyat qiladilar. Bu muammoni echish maqsadida ko’plab firmalar maxsus marketing axborot tizimini ishlab chiqadilar.