Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Turistlarni (ekskursantlam i) kutib olish.
Turistlarni (ekskur- 
santlarni) kutib olish turli joylarda - aeroportda, mehmonxonada, 
posyolkada bo‘Iishi mumkin. Shuaiug uchun gid quyidagilarga 
rioya qilishi kerak bo‘ladi:
- belgilangan joyda turistlarni (ekskursantlami) transport 
olib kelsa, gid u yerda o‘z vaqtida borishi kerak. Bu gidga bo‘lgan 
hurmatni oshiradi;
- e’tiborli bo‘lgan holda barcha turistlarni (ekskursantlami) 
ko‘zdan kechirishi, kechikkanlar yo‘qligiga ishonch hosil qilishi 
kerak;
- turistlarni (ekskursantlarga) hurmat qilgan holda, ularga 
avtobusga kirishiga yordam qilishi, savollarga javob berishi 
kerak.
Aeroport va vokzallardan kutib olishda gid firmaning nomi 
yozilgan tablichka bilan chiqishi, rasmi va ismi-sharifi yozilgan 
beyjik taqishi kerak. U har bir turist bilan tanishib, yukni qayerda 
joylash, hujjatlami saqlash, valuta ayriboshlash, suvenirlar, kitob- 
lar, xarita sotib olish mumkinligini maslahat beradi. Shuningdek, 
dasturda ro‘y bergan o‘zgarishlar borasida axborot beradi, turning 
har bir kunini detallarigacha muhokama qiladi. Barcha zaruriy 
narsalar olinganligiga ishonch hosil qiladi, aks holda inventarlami 
ijaraga olib harakatlanishning o‘z vaqtida bo‘lishini ta’minlaydi.
Agar dasturda birinchi kunda kechki ovqat nazarda tutilmagan 
bo‘Isa, gid turistlar qayerda ovqatlanishi mumkinligini tavsiya 
beradi. Turistlardagi kasalliklar, ayniqsa, surunkali kasalliklami 
aniqlashtirib olishi lozimki, ular sayohat davomida qo‘zg‘alishi 
mumkin. Shuning uchun, barcha zaruriy dorilar bilan to‘ldirilgan 
aptechkani o‘zi bilan olishni unutmasligi kerak. Qimmatbaho nar­
salar (pul, hujjatlar, texnika) va sayohatdagi xavfsizlikka (krimi- 
nal, baxtsiz hodisalar) alohida e’tibor qaratadi.
Ba’zida turistlar nomerdan o‘z uylariga qo‘ng‘iroq qilishadi 
yoki mini bardan spirtli ichimliklarni olishadi. Bunday xizmatlar 
lurga kiritilmaganligi va u uchun alohida to‘lovni amalga oshirish
59

---

kerakligirvi gid tushuntirishi lozim. Turistlar bir-birlarini kutib qol- 
masliklari uchun ularga bir xil vaqtni e ’lon qilishi kerak.
0 ‘zbekiston Respublikasi standartlariga ko‘ra 10 nafardan ibo­
rat, o'rganish, darn olish, ekskursiya maqsadida kelgan sayohatchi- 
lar turistik guruh hisoblanadi. Cho‘qqiIar va qoyalarga chiqish, 
tog‘larda, sahroda sayohat qilish, daryolarda suzib o'tish, speleo- 
logiya va shu kabi maxsus turlardagi marshrutlarni yoqtiruvchi- 
larga 4 nafar, ovchilar 2 nafar bo‘lganda turistik guruh hisoblanadi.