Itsimonlar,hayot kechirishi va tarqalishi

Itsimonlar,hayot kechirishi va tarqalishi
Itsimonlar,hayot kechirishi va tarqalishiReja1 Itsimonlar oila haqida umumiy tushuncha.2 Filogenetik munosabatlar.3 Itsimonlarning o’ziga xos xususiyatlari.4 Ko’p uchraydigan vakillari haqida ma’lumot.5 Hayotdagi ahamyati
Itsimonlar (lotincha: Canidae) — yirtqich sut emizuvchilar oilasi. Boʻri, chiyaboʻri, tulki, shimol tulkisi. Avstraliyada tarqalgan dingo, Shimoliy Amerikadagi koyot, Afrikadagi fenek, xonaki itlar va hokazo itsimonlarning vakillaridir. Barmoqlarigabeshtadan, orqa oyogʻida toʻrttadan barmoq bor (xonaki itlarning baʼzilarida beshtadan). Tirnogʻi toʻmtoq, ichga tortilmaydi. Dumi baroq, ancha uzun. Junining rangi har xil, oq tulkining rangi yil fasliga karab oʻzgaradi. Tishlari kesuvchi tipda, qoziq tishlari yaxshi rivojlangan. I. Antarktidadan boshqa hamma qitʼalarda tarqalgan, har xil sharoitda yashaydi. Asosan, hayvonlar, baʼzilari oʻlimtiklar bilan oziklanadi. Koʻp I. monogam, yiliga bir marta tugʻadi. Baʼzilari serpusht. Mas, shimoliy tulkilari 18 tagacha tugʻadi. I. yil boʻyi faol (yenotsimon itdan boshqa). I. oilasi 35 turni oʻz ichiga oladi. Oʻzbekistonda 7 turi uchraydi. I.ning koʻp turlari moʻynasi uchun ovlanadi, qora tulki kabi moʻynali I. moʻynachilik fermalarida koʻplab boqiladi. Yenotsimon it Rossiyaning bir qancha viloyatlarida iqlimlashtirilgan. I.ning koʻp turlari quturish kasalligi viruslarini va gijja tuxumlarini tarqatadi
Yirtqich hayvonlar 66 million yil oldin qushsiz dinozavrlar yo'q bo'lib ketganidan keyin paydo bo'lgan . Taxminan 50 million yil oldin yoki paleotsenda yirtqich hayvonlar ikkita asosiy bo'limga bo'lingan: kaniformalar (itga o'xshash) va feliformalar (mushuklarga o'xshash). 40 Myaga kelib, itlar oilasining birinchi aniqlanishi mumkin bo'lgan a'zosi paydo bo'ldi. Prohesperocyon deb nomlangan uning toshga aylangan qoldiqlari hozirgi Texasning janubi-g'arbiy qismida topilgan.Prohesperocyon , ehtimol, avvalgilariga qaraganda bir oz uzunroq oyoq-qo'llariga ega bo'lgan, shuningdek, Kanidlar oilasi tez orada uchta kenja oilaga boʻlindi, ularning har biri eotsen davrida bir-biridan ajraldi: gesperosiyoninalar, borophaginae va Caninae .Caninae - tirik qolgan yagona kenja oilasi va hozirgi barcha kanidlar, jumladan bo'rilar, tulkilar, koyotlar, shoqollar va uy itlari. Har bir subfamilaning a'zolari vaqt o'tishi bilan tana massasining o'sishini ko'rsatdilar va ba'zilari ularni yo'q bo'lib ketishga moyil bo'lgan ixtisoslashgan giperkarnivor dietalarini namoyish etdilar